W lutym 1972 roku została zakończona budowa Instytutu Pediatrii Akademii Medycznej

Bogdan Szelągowicz, Michał Wojtalik

Gdy w 1969 roku podjąłem pierwszą pracę dostałem karton dziurawych, gumowych rękawiczek chirurgicznych, które naprawiałem przy pomocy “butaprenu” i łatek. Wówczas wydawało mi się, że zawsze będziemy łatać “dziury”.

/Michał Wojtalik/

“XXX-lecie kardiochirurgii dziecięcej w Szpitalu Klinicznym Nr 5 w Poznaniu”

1.Powstanie Instytutu Pediatrii Akademii Medycznej w Poznaniu

Dnia 04.07.1969 roku Minister Zdrowia i Opieki Społecznej (Dz.Urz.MZiOS Nr 15/69, poz.46) podjął decyzję o utworzeniu Instytutu Pediatrii Akademii Medycznej w Poznaniu. Dnia 03.02.1972 roku została zakończona budowa Instytutu. Wówczas na łącznej bazie 249 łóżek pod dyrekcją prof. dr.hab. Olecha Szczepskiego rozpoczęły działalność:

1/ I Klinika Chorób Dzieci – kierownik prof. dr hab. Teodor Rafiński

2/ II Klinika Chorób Dzieci – kierownik prof. dr hab. Olech Szczepski

3/ Klinika Chirurgii Dziecięcej – kierownik prof.dr hab. Mieczysław Wójtowicz

4/ Klinika Otolaryngologii Dzieciecej – kierownik doc. dr Roman Rafiński

5/ Samodzielna Pracownia Endokrynologii – kierownik doc. dr Mieczysław Walczak

6/ Zakład Propedeutyki Pediatrii z Oddziałem Metabolizmu – kierownik prof. dr hab. Maria Goncarzewicz

7/ Zakład Biochemii i Analityki – kierownik prof. dr hab. Lech Działoszyński

8/ Samodzielna Pracownia Radiologii – p.o. kierownika. dr med. Zygmunt Flejsierowicz

9/ Samodzielna Pracownia Dokumentacyjna i Metodyczno –Szkoleniowa – p.o. kierownika dr med. I. Korbas

Zdjęcie 1. Widok ogólny Szpitala Klinicznego Nr-5 w Poznaniu, w którym mieści się Instytut Pediatrii.

2. Klinika Chirurgii Dziecięcej I.P.A.M. w Poznaniu. Powstanie zespołu kardiochirurgii dziecięcej.

Prof.dr hab.med. Mieczysław Wójtowicz

1924 – 1979

Kierownik Kliniki Chirurgii Dziecięcej

Klinika Chirurgii, dysponująca 45 łóżkami, rozpoczęła pracę z kilkumiesięcznym opóźnieniem z powodu przedłużenia prac budowlanych bloku operacyjnego. Problematyka działalności Kliniki obejmowała chirurgię noworodka – dr med. Wacław Zieliński, urologię dziecięcą – dr med. Olgierd Sarrazin, oraz kardio-torakochirurgię – dr med. Bogdan Szelągowicz. Do zespołu kardiochirurgicznego początkowo zostali przydzieleni lek.med. Krzysztof Strzyżewski i lek.med. Marek Orkiszewski.

Zespół ten od początku wykonywał cały zakres operacji torakochirurgicznych, oraz zabiegi kardiochirurgiczne nie wymagające stosowania krążenia pozaustrojowego. Były to operacje przetrwałego przewodu tętniczego Botalla, operacje zwężenia cieśni aorty, oraz zespolenia systemowo-płucne w wadach siniczych (op. Blalocka, Potsa i Waterstona).

Brak pracowni hemodynamicznej, która powstała dopiero w roku 1976, powodował konieczność wykonywania inwazyjnych zabiegów diagnostycznych w W.Z.S.Ch.P i G. i Szpitalu Miejskim im. J. Strusia w Poznaniu. Wiązało się to z koniecznością przewożenia jeden raz w tygodniu zarówno chorych jak i sprzętu do innego szpitala.

Dwukrotne podania o zakup aparatu płuco-serce kierownika kliniki do Ministerstwa Zdrowia i Op. Społecznej, poparte przez Rektora Akademii Medycznej prof. dr hab. Romana Górala, zostały załatwione odmownie, co uniemożliwiało rozpoczęcie operacji na otwartym sercu.

Zdjęcie 2. Przekazanie przez budowniczych aparatu płuco-serce. Od lewej M.Nowak, A.Tronowski (inż.), L.Szymczak (inż.), Z.Antkowiak, B.Szelągowicz, J.Gruszkiewicz (inż,kier. Dz. Narzędziowego), K.Sopa (inż.dyr.Ponar-Wiepofama).

W tej sytuacji zwróciliśmy się z prośbą do Fabryki Obrabiarek Specjalnych PONAR WIEPOFAMA o zbudowanie aparatu płuco-serce. Dyrektor fabryki mgr inż. Konrad Sopa odniósł się niesłychanie życzliwie do naszej prośby i powołał zespół inżynierów do wykonania tego zadania. Inżynier Leonard Szymański wspólnie z dr Bogdanem Szelągowiczem wykonali dokumentację aparatu płuco-serce, a inż. Andrzej Tronowski i Jarosław Gruszkiewicz podjęli się wykonania aparatu w swoich oddziałach zakładów Wiepofama.

Tempo prac było wysokie i w ciągu sześciu miesięcy cztero-pompowy aparat ze stalowym wymiennikiem ciepła o dużej powierzchni, oxygenatorami Kay-Cross^’a w 3 rozmiarach, zbiornikiem ssania wieńcowego oraz olbrzymią ilością łączników ze stali nierdzewnej o wymiarach 1 / 4^”, 3 / 3^”, 1 / 2” został wykonany i nieodpłatnie przekazany w marcu 1973 roku Klinice Chirurgii Dziecięcej (zdjęcie 3,4).

Zdjęcie 3,4.Aparat płuco-serce oraz wymiennik ciepła.

Aparat został zarejestrowany w Urzędzie Patentowym PRL pod nr. 58697 (zdjęcie 4). Wszelkie elementy aparatu służyły do wielokrotnego użytku – jak wszystko w owych czasach. Proces mycia, odbiałczania, wielokrotnego płukania węży i innych elementów aparatu wymagał 12 – 15 godzin pracy.

Zdjęcie 5.Świadectwo patentowe.

1.1. Początek operacji na otwartym sercu.

Pierwszą operację na otwartym sercu zaplanowano na 13. 04. 1973 roku. Ponieważ żaden z asystentów kliniki nie widział dotychczas tego typu operacji, w przeddzień operacji dr Bogdan Szelągowicz zabrał asystentów dr Krzysztofa Strzyżewskiego i Marka Orkiszewskiego do kliniki prof. dr hab. Jana Molla do Łodzi, gdzie mieli okazję zobaczyć dwie operacje na otwartym sercu.

Następnego dnia wykonano pierwszą w klinice operację na otwartym sercu zamykając duży ubytek międzyprzedsionkowy typu ostium secundum u 14-letniej dziewczynki. Zarówno operacja jak i przebieg pooperacyjny były niepowikłane. W pierwszym roku działalności kardiochirurgicznej wykonano 18 operacji bez krążenia pozaustrojowego, oraz 13 operacji na otwartym sercu, w tym 4 operacje korekcji całkowitej zespołu czworaczego Fallota.

W maju 1973 wraz z zespołem inżynierów z zakładów Ponar Wiepofama w Poznaniu: L. Szymańskim, A. Tronowskim i J. Gruszkiewiczem, otrzymaliśmy zespołową nagrodę Naczelnej Organizacji Technicznej – NOT, za opracowanie konstrukcji i wykonanie aparatu płuco-serce.

Zdjęcie 6. Nagroda NOT

1.2. Operacje wad złożonych serca

W 1974 roku rozpoczęto wykonywać operacje częściowych i całkowitych kanałów przedsionkowo-komorowych, oraz ubytków międzykomorowych z dostępu przez prawy przedsionek bez konieczności nacinania prawej komory. Ilość wykonywanych rocznie operacji wzrastała bardzo powoli. Głównie było to spowodowane brakiem niezbędnej aparatury. W całym Instytucie Pediatrii Akademii Medycznej w Poznaniu posiadaliśmy w tym okresie tylko jeden respirator. Jeśli był zajęty, to planowana operacja w krążeniu pozaustrojowym nie mogła się odbyć.

W 1974 roku dr med. B. Szelągowicz otrzymał nagrodę Województwa Poznańskiego I Miasta Poznania za osiągnięcia w kardiochirurgii dziecięcej.

W 1976 roku został otwarty zakład Anestezji Pediatrycznej kierowany przez panią doc. dr hab.med. Kazimierę Brodzińską i wtedy zaopatrzenie w respiratory uległo poprawie. Do wzrostu ilości wykonywanych rocznie operacji przyczyniło się również w znacznym stopniu powstanie Działu Dystrybucji Leczniczych Środków Technicznych zwanego potocznie “bankiem” w Instytucie Kardiologii w Warszawie. “Bank” zapewniał dostawę jednorazowych oxygenatorów, sztucznych zastawek i stymulatorów, oraz protez i łatek dakronowych. Było to ogromnym ułatwieniem dla zespołów kardiochiurgicznych.

Zdjęcie 7. dziecko po op. Mustarda

W miarę poprawy zaopatrzenia i postępu medycyny, wprowadzono nowe metody leczenia kardiochirurgicznego. 9 kwietnia 1975 roku wykonano pierwszą operację Mustarda u niemowlęcia z całkowitym przełożeniem wielkich naczyń (zdjęcie 7).

W klinice wykonano tylko 2 operacje Mustarda, u następnych pacjentów wykonywano operacje Senninga, a w 1988 r., po powrocie dr Michała Wojtalika z Holandii zmodyfikowano tę operację wyłaniając uszko lewego przedsionka i wytwarzając w ten sposób tunel wokół żył płucnych. Modyfikacja ta wyeliminowała całkowicie stosowanie obcych materiałów. Cała rekonstrukcja op. Senninga była więc wykonywana za pomocą uszypułowanych płatków własnych tkanek chorego, co zapewniało ich równomierny wzrost.

Dnia 25.06.1975 r., wykonano z powodzeniem pierwszą w kraju operacje Fontana, u chorego z zarośnięciem zastawki trójdzielnej. Chory ten miał uprzednio wykonane prawostronne zespolenie Blalocka przez prof. dr hab.med. Jana Molla (zdjęcie 8). Operacja polegała na zamknięciu ubytku międzyprzedsionkowego, oraz połączeniu prawego przedsionka z odciętym pniem tętnicy płucnej za pomocą homograftu aortalnego z zastawką.

Zdjęcie 8. Schemat op. Fontana

1.3. Utworzenie banku tkanek

W okresie tym zorganizowano tzw. bank homograftów i materiałów biologicznych, który prowadziła mgr biologii Alina Wrzeszcz. Homografty pobierano jałowo w Zakładzie Medycyny Sądowej, przechowywano je w roztworze Hanksa z dodatkiem 100.000 j. penicyliny i 0,25 g streptomycyny. Po otrzymaniu jałowych posiewów bakteriologicznych, były gotowe do implantacji. Okres przechowywania homograftów według twórców tego sposobu z Montrealskiego Instytutu Kardiologii wynosił do 14 dni. Oprócz tego pobierano osierdzie i oponę twardą, których używano jako łatki. Konserwowano je i wyjaławiano w roztworach stężonego glicerolu i w aldechydzie glutarowym. Powyższe materiały mogły być przechowywane przez okres 2 lat.

Wytwarzano także “conduity” i zastawki odzwierzęce (zdjęcie 9). Praktyka chirurgiczna szybko jednak wykazała wapnienie implantowanych u dzieci materiałów biologicznych. Przy czym materiały konserwowane w glicerolu i aldechydzie glutarowym wykazywały pierwsze zwapnienia już po roku, a pierwszy tzw. “świeży homograft” przechowywany w roztworze Hanksa kwalifikował się do wymiany po 17 latach.

Spowodowało to znaczną redukcję stosowania materiałów biologicznych u dzieci w naszej klinice. Pojawienie się handlowo dostępnych materiałów biologicznych jak łatki osierdziowe firmy Polystan, zastawki biologiczne Carpentier-Edwards, “conduity” Hancock^’a , a także czaso- i pracochłonność prowadzenia banku, doprowadziły do jego likwidacji.

Zdjęcie 9. Zastawka biologiczna własnej produkcji

W roku akademickim 1975/76 zespół kardiochirurgiczno-kardiologiczno-radiologiczny: dr med. B. Szelągowicz, prof. dr hab. M. Wójtowicz, doc. dr med. K. Brodzińska, dr med. J. Rachocka, dr med., S. Suchocka-Łuczak, oraz dr med. Z Flejsierowicz, otrzymali zespołową nagrodę Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej za szczególnie ważne i twórcze osiągnięcia w zakresie kardiochirurgii i kardiologii (zdjęcie 10).

Zdjęcie 10. Nagroda zespołowa M. Z. i O.S.

1.4. Okres “krystalizacji” zespołu kardiochirurgii dziecięcej oraz jego bazy materialnej

W 1975 roku do zespołu kardiochirurgicznego dołączył lek.med. Wojciech Rohde, który uprzednio pracował w Ośrodku Chirurgii Torakalnej prof. dr hab. Lorkiewicza. W tym czasie dr med. Marek Orkiszewski zrezygnował z działalności kardiochirurgicznej i zajął się chirurgią noworodka. W 1977 roku do zespołu kardiochirurgicznego dołączył lek.med. Michał Wojtalik. Dr W. Rohde i dr M. Wojtalik po uzyskaniu specjalizacji z chirurgii dziecięcej otworzyli specjalizację z kardiochirurgii i stali się stałą, nierotacyjną kadrą zespołu kardiochirurgicznego.

W 1979 roku nagle, przedwcześnie zmarł prof. dr hab. med. Mieczysław Wójtowicz, jego “menagerskie” zacięcie, a także zdolności przewidywania przyszłych trendów rozwojowych w chirurgii dziecięcej, zaowocowały szybkim rozwojem kadry medycznej, oraz przeprowadzaniem pionierskich zabiegów operacyjnych na przewodzie pokarmowym, układzie krążenia i oddechowym, układzie dokrewnym i moczowo-płciowym.

W krótkim okresie kierowania Kliniką Chirurgii Dziecięcej prof. dr hab. Mieczysław Wójtowicz był promotorem i patronem 7 prac doktorskich ( Bogdan Szelągowicz 1973, Andrzej Jankowski 1974, Michał Rólski 1976, Jacek Ratajski 1976, Marek Orkiszewski 1977, Irena Weychan-Sztuba 1978, Hanna Paszkowska 1979) oraz jednej pracy habilitacyjnej (doc. dr med. Olgierd Sarrazin).

Po śmierci prof. M. Wójtowicza kierownictwo kliniki objął doc. dr hab. Olgierd Sarrazin. Równocześnie Rektor Akademii Medycznej prof. dr hab. Roman Góral, powołał dr med. B. Szelągowicza na kierownika 18 łóżkowego oddziału kardiochirurgii dziecięcej będącego nadal częścią Kliniki Chirurgii Dziecięcej I.P.A.M. w Poznaniu, której liczbę łóżek zwiększono do 55. Decyzją Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 01.06.1979 r. dr med. B. Szelągowicz, został powołany na członka Krajowego Zespołu Specjalistycznego w Dziedzinie Kardiologii. W tym czasie dzięki staraniom dyrektora Instytutu Pediatrii prof. dr hab. M. Walczaka i dyrektora PSK – 5 dr med. J. Alkiewicza, rozpoczęto budowę pawilonu przy ul. Szpitalnej.

Po zakończeniu budowy, w nowym pawilonie umieszczono III Klinikę Chorób Dzieci kierowaną przez prof.dr hab.med. Mieczysława Walczaka, oraz przeniesiono Klinikę Otolaryngologii Dziecięcej kierowaną przez prof. dr hab.med. Andrzeja Soboczyńskiego. Trzecie piętro, w głównym budynku szpitala, po Klinice Otolaryngologii przekazano Klinice Chirurgii Dziecięcej zwiększając liczbę łóżek o 100% i pozyskując 1 salę operacyjną. Łączna ilość sal operacyjnych wzrosła do trzech. Doc.dr hab.med. Olgierd Sarrazin był promotorem pracy doktorskiej Krzysztofa Strzyżewskiego, który następnie opuścił zespół kardiochirurgiczny i zajął się neurochirurgią. W okresie tym obronił pracę habilitacyjną dr med. Wacław Zieliński.

Doc.dr hab.med. Olgierd Sarrazin objął w 1981 roku kierownictwo Kliniki Chirurgii Dziecięcej Akademii Medycznej w Bydgoszczy. Krótki okres kierowania Kliniką Chirurgii Dziecięcej I.P.A.M. w Poznaniu przez doc. O. Sarrazina przypadł w trudnym okresie stanu wojennego.

1.5. Objęcie kierownictwa Kliniki przez prof.dr hab.med.Wacława Zielińskiego oraz powstanie nowoczesnego pełno-profilowego Oddziału Kardiochirurgii Dziecięcej.

Prof. dr hab.med. Wacław Zieliński

1925 – 1995

Kierownik Kliniki Chirurgii Dziecięcej

Powiększoną znacznie kliniką od 1981 roku aż do śmierci w 1995 roku, kierował prof.dr hab.med. Wacław Zieliński. Zwiększenie liczby łóżek pozwoliło na utworzenie oddziałów: neurochirurgicznego, którego kierownikiem został doświadczony neurochirurg prof. dr hab. Zdzisław Huber, oraz oddziału chirurgii noworodka, którym po licznych pobytach w zagranicznych ośrodkach chirurgii noworodka kierował dr med. Marek Orkiszewski. Prof. W. Zieliński umożliwił indywidualny rozwój pracownikom nauki. Za jego kadencji dr med. A. Jankowski uzyskał prestiżowe stypendium naukowe Fundacji Aleksandra Humboldt’a z Bonn, uwieńczone obroną pracy habilitacyjnej. Zdjęcie przedstawia zespół Kliniki Chirurgii Dziecięcej na spotkaniu noworocznym 1982.

Zdjęcie 11. Zespół Kliniki Chirurgii Dziecięcej I.P.A.M. w Poznaniu z kierownikiem – doc.hab.med. Wacławem Zielińskim.

Za kadencji prof. W. Zielińskiego z 18 łóżkowego oddziału kardiochirurgii wyodrębniono 6 łóżek i po modernizacji stworzono nowoczesny Oddział Intensywnej Opieki Kardiochirurgicznej. W 1982 roku dr med. B. Szelągowicz uzyskał stypendium Deborach Foundation z USA i wyjechał na 4-miesięczne szkolenie w Deborach Heart and Lung Center w USA, gdzie zapoznał się z najnowocześniejszymi osiągnięciami kardiochirurgii dziecięcej. Po pobycie w USA przeniósł się na dwa miesiące do Hospital for Sick Children w Toronto – największego szpitala dziecięcego na świecie w tym okresie (2000 łóżek i 52 sale operacyjne). W szpitalu tym W.T. Mustard opracował pierwszą korekcję fizjologiczną całkowitego przełożenia wielkich naczyń.

W końcu lat 70-tych dr Michał Wojtalik nawiązał kontakt z Kliniką Kardiochirurgii w Kolonii kierowaną przez prof.dr Haralda Dalihau. Na jego zaproszenie przebywał tam kilkakrotnie na szkoleniu. Kontakt ten zaowocował nie tylko możliwością szkolenia w nowoczesnym europejskim ośrodku lecz również dostawami niezmiernie potrzebnego i stale brakującego sprzętu jednorazowego użytku.

1.6. Minęło 10 lat i wykonano 500 operacji w krążeniu pozaustrojowym.

W roku 1983 upłynął pierwszy dziesięcioletni okres istnienia zespołu kardiochirurgii dziecięcej w Klinice Chirurgii Dziecięcej I.P.A.M. w Poznaniu. W grudniu tego roku wykonano pięćsetną operację w krążeniu pozaustrojowym, którą uczczono wspólnym podwieczorkiem (zdjęcie 12). W tym okresie zabiegi kardiochirurgiczne wykonywano dwa razy w tygodniu, stopniowo dążąc do dwóch zabiegów dziennie. Wprowadzono również przezskórną kaniulację żył centralnych i tętnicy promieniowej lub udowej, co znacznie uprościło i skróciło czas przygotowania chorego do operacji. Było to możliwe mn. dzięki sprzętowi jednorazowemu ofiarowanemu przez organizacje zagraniczne,w tym Niemiecki Biały Krzyż Wolfganga Strunz’a.

Zdjęcie 12. Dnia 08.12.1983 - spotkanie koleżeńskie z okazji wykonania 500 operacji w krążeniu pozaustrojowym – od lewej : Maria Piętka – perfuzjonistka, lek.med.Michał Wojtalik, pielęgniarka , Dr med.Bogdan Szelągowicz, dr.med. Zdzisław Kruszyński, doc.dr hab.med. Wacław Zieliński i lek.med.Wojciech Rohde.

W 1984 r. lek. med. Wojciech Rohde obronił prace doktorską pt.” Ocena odległych wyników leczenia koarktacji aorty u dzieci”, której promotorem był prof.dr.hab.med. Aleksy Poniżyński. Lek.med. Michał Wojtalik w 1985 r uzyskał stopień doktora po obronie pracy – “Odległe wyniki całkowitej korekcji zespołu czworaczego Fallota u dzieci”, której promotorem był prof.W.Zieliński.

1.7. Dalszy rozwój nowoczesnej kardiochirurgii dziecięcej w połączeniu z echokardiografią.

W 1986 roku Instytut Pediatrii otrzymał nowoczesna aparaturę do echokardiografii, co zrewolucjonizowało, uprościło i przyspieszyło proces diagnozowania wad serca u dzieci, przez wyszkolony zespół kardiologów: dr Aldona Siwińską i dr Hanna Górzną-Kamińską.

Dnia 08.07.1988 r wykonano pierwszą w Polsce operację aorto-ventriculo-plastyki sposobem Konno. Operacja ta pozwala w ciasnym zwężeniu aortalnym powiększyć średnicę pierścienia aortalnego o 100%. Jest także idealnym rozwiązaniem przy współistniejącym zwężeniu pod i nad zastawkowym. Operacja ta stała się rutynowym zabiegiem w ciężkich zwężeniach aortalnych z tzw. “małym” pierścieniem zastawkowym.

Zdjęcie 13. Zespół Oddziału Kardiochirurgii Dziecięcej Szpitala Wilhelminy w Utrechcie – Holandii.

(Z tyłu po prawej – prof. F.Hitchcock, z przodu po prawej – anestezjolog – dr Maria Nijssen, z przodu po lewej – kardiolog – prof. H.Harinck).

W 1988 i 1989 roku dr med. M. Wojtalik i dr med. W. Rohde odbyli 6-miesięczne szkolenia w Oddziale Kardiochirurgicznym Szpitala Wilhelminy w Utrechcie, kierowanym przez dr. Hitchcook^,a ucznia Chrystiana Barnarda. Pobyt szkoleniowy oraz wykonywane tam w owym czasie operacje polskich dzieci chorych na serce były finansowane przez holenderską Fundację Terre de Nome. Doktorzy zapoznali się tam z najnowszymi osiągnięciami kardiochirurgii dziecięcej, a w szczególności z operacjami u noworodków w tym z wczesną korekcją złożonych wad, takich jak anatomiczna korekcja przełożenia wielkich pni tętniczych, wspólnego pnia tętniczego, oraz całkowitego nieprawidłowego spływu żył płucnych.

1.8. Podział zespołu i nowi jego członkowie

Dr med. W. Rohde i dr med. M. Wojtalik w 1988 i 1989 roku uzyskali specjalizację z kardiochirurgii. W 1989 roku Jacek Henschke zasilił zespół kardiochirurgiczny i po uzyskaniu specjalizacji z chirurgii dziecięcej, rozpoczął specjalizację z kardiochirurgii. W roku 1989 dr Michał Wojtalik podjął starania o ordynaturę nowopowstałego Oddziału Kardiochirurgii Dziecięcej Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi (konkurs wygrał dr Jacek Moll) oraz Oddziału Kardiochirurgii Dziecięcej Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego we Wrocławiu. W czasie starań o samodzielne stanowisko, dr Wojtalik spotkał doc.dr hab.med. Zbigniewa Religę – kierownika Kliniki Kardiochirurgii w Zabrzu. Doc. Z. Religa pod wpływem kardiologa dziecięcego dr med. Lili Goldstein oraz swojego adiunkta dr med. Mariana Zembali, zaproponował dr. M. Wojtalikowi przejście do Zabrza i objęcie kierownictwa zespołu kardiochirurgii dziecięcej, co nastąpiło 01.10.1990 roku. W klinice tej w 1991 roku dr Wojtalik wprowadził w asyście lek.med. Romana Przybylskiego korekcję anatomiczną przełożenia wielkich pni tętniczych. Metoda ta została wprowadzona jako standardowe postępowanie w TGA w zaprzyjaźnionych ośrodkach kardiochirurgii dziecięcej w Zabrzu (dr M.Wojtalik) i w Łodzi (dr J.Moll). Po kilku latach dyskusji i analizy wyników ten sposób leczenia wprowadzono we wszystkich ośrodkach kardiochirurgii dziecięcej w Polsce.

Zdjęcie 14. Dr med. Michał Wojtalik i lek.med. Roman Przybylski w Klinice Kardiochirurgii Ś.A.M w Zabrzu. 1991 – noworodek po korekcji anatomicznej TGA

Pracujący w Zabrzu dr med. Jacek Moll, który zajmował się kardiochirurgią dziecięcą, odszedł w listopadzie 1990 r. by objąć ordynaturę Oddziału Kardiochirurgii Dziecięcej CZMP w Łodzi.

Dr med.Michał Wojtalik w 1996 roku na Wydziale Lekarskim Śląskiej Akademii Medycznej w Zabrzu, obronił pracę habilitacyjną pt.” Ocena kliniczna zastosowania mrożonego homograftu żylnego w zmodyfikowanym zespoleniu systemowo-płucnym Blalock-Taussig u noworodków i niemowląt ze złożonymi siniczymi wadami serca”.

Dr Girish Sharma pracował w zespole chirurgicznym PSK-5 w Poznaniu przez trzy lata jako stypendysta rządu polskiego. W 1991 roku, po uzyskaniu etatu PSK-5, został stałym członkiem zespołu kardiochirurgicznego. Uzyskał on w 1999 r specjalizację z kardiochirurgii.

1.9. Wielka modernizacja Oddziału Intensywnej Opieki Kardiochirurgicznej i bloku operacyjnego Kliniki Chirurgii Dziecięcej I.P.A.M. w Poznaniu

Zakończona w 1973 roku budowa Instytutu Pediatrii po 11 letnim cyklu budowlanym powodowała, że zarówno oddziały jak w szczególności sale operacyjne nie odpowiadały aktualnym standardom. Prof. W. Zieliński podjął starania o przeprowadzenie modernizacji i remontu sal operacyjnych, oraz utworzenie 10 łóżkowego Oddziału Intensywnej Opieki Kardiochirurgicznej, napotykając na przychylność dyrekcji Instytutu i PSK –5. Nastąpił rzadko spotykany przychylny zbieg okoliczności. Prof. dr hab. Aleksander Bernhard – kierownik Kliniki Kardiochirurgii w Kilonii, zorganizował pomoc finansową Niemieckiego Czerwonego Krzyża i Bundestagu. Angielska organizacja charytatywna Jabobs Well Polish Appeal w okresie kilku lat zaopatrywała Instytut w aparaturę, sprzęt a także pomoc finansową. Beryl i Peter Beynonowie – przedstawiciele tej organizacji zostali odznaczeni przez Prezydenta Miasta Odznaką Honorowego Obywatela Miasta Poznania.

Zdjęcie 15. Natalia Gryczyńska w obecności dr med. Bogdana Szelągowicza wręcza Pani Elżbiecie Smorawińskiej kwiaty dziękując za zorganizowanie koncertu i zbiórki pieniędzy dla dzieci chorych na serce.

W fazę wyposażenia 10-łóżkowego Oddziału Intensywnej Opieki Kardiochirurgicznej włączyła się Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy Jurka Owsiaka, przeznaczając z zebranych składek największe wsparcie finansowe dla Oddziału Kardiochirurgii.

Również Pani Elżbieta Smorawińska wraz ze Zbigniewem Górnym włączyła się w akcję zbierania pieniędzy na zakup sprzętu medycznego organizując 02 grudnia 1993 roku koncert w Auli UAM w Poznaniu.

Powstał nowoczesny, klimatyzowany, odpowiadający zachodnim standardom dziesięciołóżkowy oddział, w tym sześć łóżek dla dzieci starszych i cztery otwarte inkubatory dla noworodków i niemowląt, wyposażony w dziesięć respiratorów, oraz dziesięć monitorów, każdy z dwoma elektromanometrami do inwazyjnego pomiaru ciśnienia tętniczego i żylnego. Podobnie cztery klimatyzowane sale operacyjne wyposażono w nowoczesny sprzęt chirurgiczny.

Zdjęcie 16. Chory N.M. Dr med. Wojciech Rohde dnia 23.12 1995 roku dokonał pierwszej w Poznaniu pomyślnej operacji korekcji anatomicznej przełożenia wielkich naczyń u 2 dniowego noworodka. Poprzednie 2 operacje tego typu zakończyły się niepowodzeniem.

3. Powstanie Katedry Chirurgii Dziecięcej pod kierownictwem prof.dr.hab.med. Andrzeja Jankowskiego

Prof. dr hab.med. Andrzej Jankowski

Kierownik Kliniki Chirurgii Dziecięcej I.P.

Od 1997 r. Kierownik Katedry Chirurgii Dziecięcej A.M. w Poznaniu

Po śmierci prof. W Zielińskiego w 1995 roku kierownictwo kliniki objął prof. Andrzej Jankowski. Kontynuując działalność podstawowych działów chirurgii dziecięcej, a więc neurochirurgii, chirurgii noworodka, chirurgii onkologicznej, gruczołów dokrewnych, urologii i kardiochirurgii, znalazł oparcie i wręcz modelową współpracę z odpowiednimi klinikami pediatrycznymi Instytutu. Wszystkie oddziały kliniki ściśle współpracowały z Katedrą Neonatologii i pełniły dla niej stały ostry dyżur. W 1995 roku na bazie kliniki zostały rozpoczęte kompleksowe badania urodynamiczne w ramach Pracowni Endoskopii i Urodynamiki. Z inicjatywy kierownika Kliniki w 1995 roku powstała Pracownia Izotopowa III klasy. Szczególnym zainteresowaniem prof. A. Jankowskiego cieszyły się zabiegi laparoskopowe i małoinwazyjna chirurgia videoskopowa. Dr med. B. Szelągowicz 01.02.1995 roku został powołany przez Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej na stanowisko Konsultanta Regionalnego w Kardiologii Dziecięcej. Z końcem 1997 roku przechodząc na emeryturę zrezygnował z tej działalności.

W 1996 roku zespół kardiochirurgiczny uzyskał 3 etaty lekarskie, które obsadzili lekarze medycyny: Maciej Piaszczyński, Przemysław Westerski, Andrzej Wodziński.

W tym samym czasie, dzięki przychylności dyrekcji PSK – 5, udało się utworzyć dyżur kardiochirurgiczny. W istotny sposób poprawił on opiekę pooperacyjną nad chorymi po zabiegach na sercu i stworzył możliwość dalszego zwiększania liczby operacji kardiochirurgicznych.

Dr n. med. Wojciech Rohde

1946 – 1996

adiunkt Kliniki Chirurgii Dziecięcej

Po krótkiej chorobie 04 maja 1996 roku zmarł dr med. Wojciech Rohde. Przedwczesna śmierć przerwała jego pracę habilitacyjną jak i świetnie zapowiadającą się karierę kardiochirurgiczną. Straciliśmy wspaniałego kolegę.

Z końcem roku 1997 po 25 latach pracy, odszedł na emeryturę dr med. Bogdan Szelągowicz. W okresie 25 lat liczba wykonywanych operacji stale wzrastała, co było spowodowane postępem medycyny, zwiększeniem i lepszym wyszkoleniem zespołu lekarskiego, a także powstaniem ogromnego, nowoczesnego przemysłu produkującego medyczne środki techniczne dla kardiochirurgii.

Ryc 1. Liczba operacji w krążeniu pozaustrojowym i bez udziału krążenia pozaustrojowego w latach 1973 - 2002

Wobec braku specjalisty kardiochirurga dziecięcego w ośrodku obsługującym północno-zachodnią Polskę (6,5miliona mieszkańców), z inicjatywy prof.dr hab. med. Janusza Maciejewskiego - Kierownika II Kliniki Chorób Dzieci IP.AM w Poznaniu orazówczesnego JM Rektora AM w Poznaniu – prof.dr hab.med. Janusza Gadzinowskiego – Kierownika Kliniki Neonatologii zwrócono się z propozycją powrotu z Zabrza do Poznania dr.hab.med. Michała Wojtalika.

W czerwcu 1997 Klinikę Chirurgii Dziecięcej wydzielono ze struktur Instytutu Pediatrii, oraz podzielono ją na dwie kliniki: Klinikę Chirurgii Dziecięcej oraz Klinikę Kardiochirurgii Dziecięcej tworzące Katedrę Chirurgii Dziecięcej kierowaną przez prof.dr hab.med. Andrzeja Jankowskiego.

W listopadzie 1997 roku kierownikiem Kliniki Kardiochirurgii Dziecięcej Katedry Chirurgii Dziecięcej Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu został dr hab. med. Michał Wojtalik, który powrócił w rodzinne strony po 7 latach pracy w Klinice Kardiochirurgii Ś.A.M. w Zabrzu kierowanej przez prof. dr hab. med. Zbigniewa Religę.

3.1. Rozwój Kliniki Kardiochirurgii Dziecięcej K.Ch.Dz. A.M. w Poznaniu

Prof. dr hab.med. Michał Wojtalik

Kierownik Kliniki Kardiochirurgii Dziecięcej K.Ch.Dz. A.M. w Poznaniu

W okresie półrocznym poprzedzającym objęcie Kliniki Kardiochirurgii Dziecięcej w Poznaniu dr.hab.med. Michał Wojtalik zaprosił wszystkich swoich przyszłych asystentów do Kliniki Kardiochirurgii Ś.A.M. w Zabrzu by ich poznać, oraz zaznajomić z systemem pracy tamtejszego ośrodka.

We wrześniu 1997 roku zorganizował również, wspólnie ze szkolonym przez siebie zespołem Oddziału Kardiiochirurgii Dziecięcej Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego we Wrocławiu, kierowanym przez prof.dr.hab.med. Krzysztofa Wroneckiego, wyjazd na doroczną Konferencję Europejskiego Towarzystwa Kardiotorakochirurgicznego (EACTS) w Kopenhadze.

Prof.dr hab.med. Zbigniew Religa J.M. Rektor Ś.A.M. oraz Senator RP w asyście dr Jana Sarny - Dyrektora Generalnego Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii w Zabrzu odwiedził 01.04.1998 roku Klinikę Kardiochirurgii Dziecięcej w Poznaniu. Wizyta ta była połączona ze spotkaniem z ówczesnym J.M. Rektorem i pracownikami SPSK-5 w Poznaniu. Prof. Religa wręczył wówczas w dowód sympatii i uznania doc.M. Wojtalikowi medal swojej Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii “Gloria Virtuti Resonat”. Na spotkaniu gośćmi byli również prof. Krzysztof Wronecki i dr Piotr Kołtowski z Oddziału Kardiochirurgii Dziecięcej we Wrocławiu.

Zdjęcie 17. Wizyta Prof. Zbigniew Religi i dr Jana Sarny (Zabrze) wraz z prof. Krzysztofem Wroneckim i dr Piotrem Kołtowskim (Wrocław) z okazji powstania Kliniki Kardiochirurgii Dziecięcej i objęcia jej kierownictwa przez dr hab.med. Michała Wojtalika.

Wizytę przyjmowali J.M.Rektor A.M. w Poznaniu – prof.Janusz Gadzinowski, Dyrektor I.P.A.M. w Poznaniu - prof.Marian Krawczyński, dr Paweł Daszkiewicz – Dyrektor SPSK-5, Kierownik Katedry Chir.Dziec. – prof. Andrzej Jankowski, prof. Janusz Maciejewski – Kierownik II Kliniki Chorób Dzieci wraz z adiunktem dr Aldoną Siwińską, Kierownik Zakładu Radiologii Pediatrycznej- prof. Bogdan Pawlak, dr Mirosława Niziurska – p.o.Kierownik Kliniki Anestezjologii i Intensywnej Terapii Pediatrycznej oraz liczni współpracownicy.

Po rezygnacji dr Bogdana Szelągowicza w 1997 roku z funkcji konsultanta wojewódzkiego ds. kardiochirurgii rolę tę powierzono dr hab. med. Michałowi Wojtalikowi, który pełni te obowiązki do chwili obecnej.

3.2. Wprowadzenie na szeroką skalę kardiochirurgii noworodków i niemowląt

Dr hab.med. Michał Wojtalik podjął pracę w A.M. w Poznaniu począwszy od końca października 1997r. początkowo jako “pełniący obowiązki”, a następnie jako kierownik Kliniki Kardiochirurgii Dziecięcej. Od samego początku, przenosząc swoje doświadczenie z Zabrza, wdrażał najnowocześniejsze metody leczenia – wczesną korekcję złożonych wad serca u noworodków i niemowląt (wspólny pień tętniczy, TGA, CAVC i inne).Spowodowało to wzrost liczby zabiegów w krążeniu pozaustrojowym w stosunku do operacji bez krążenia pozaustrojowego. W 1997 roku, dzięki wprowadzeniu planowych zabiegów popołudniowych oraz systemu motywacji finansowej liczba operacji w krążeniu pozaustrojowym po raz pierwszy przekroczyła liczbę 150. W następnych latach liczba całkowita zabiegów oscylowała pomiędzy 350 a 400 rocznie, w tym około 250 w krążeniu pozaustrojowym. W tej liczbie około 60% stanowiły noworodki i niemowlęta. Wykonywane były wszystkie znane na świecie operacje w tym operacja: Rossa, Norwooda, unifokalizacja naczyń oskrzelowych i płucnych, oraz korekcja anatomiczna postaci prostych i złożonych przełożenia wielkich pni tętniczych.

Współpraca z Kliniką Neonatologii A.M. w Poznaniu kierowaną przez prof. dr hab.med. Janusza Gadzinowskiego, oraz Kliniką Zakażeń Noworodków A.M. w Poznaniu kierowaną przez prof.dr.hab.Jerzego Szczapę zaowocowała operacjami kardiochirurgicznymi u noworodków ze skrajnie niską - poniżej 1000g masą ciała. Aby uniknąć transportu między szpitalami tak małych i chorych dzieci, oraz dzięki odpowiednim warunkom lokalowym, operacje przetrwałego przewodu tętniczego wykonywane były w Katedrze Neonatologii A.M. w Poznaniu.

Dr hab.med.Michał Wojtalik wprowadził, podobnie jak w Zabrzu w 1995 roku, stosowanie tlenku azotu (NO) w leczeniu nadciśnienia płucnego będącego następstwem wad wrodzonych serca ze wzmożonym przepływem płucnym. Zakup odpowiedniego urządzenia do dozowania tego gazu i pomiaru stężeń w mieszaninie oddechowej był możliwy dzięki zbiórce pieniędzy zorganizowanej przez Stowarzyszenie “Nasze Serce”. Stowarzyszenie to zakupiło również lupy operacyjne dla chirurgów niezbędne do wykonywania operacji u najmniejszych dzieci.

3.3. Nowi pracownicy Kliniki oraz szkolenie zagraniczne

W 1998 roku do zespołu kliniki dołączył lek.med. Rafał Bartkowski obejmując etat asystenta oraz lek.med.Wojciech Mrówczyński – stypendysta doktorancki. Wszyscy członkowie zespołu Kliniki odbyli kolejno szkolenie w Klinikach Kardiochirurgii w Kilonii (prof. Craemer), Getyndze (profesor Harald Dalihau) oraz w Oddziale Kardiochirurgii Dziecięcej w St.Augustin (dr Andreas Urban) w Niemczech. Współpraca A.M. w Poznaniu z Uniwersytetem w Kilonii spowodowała, że część asystentów Kliniki szkoliło się tam kilkakrotnie. Współpraca ta była tym łatwiejsza, że patronował jej prof. Alexander Bernhard zapewniając częstokroć niezbędne do tego środki finansowe. Lekarze Jacek Henschke i Maciej Piaszczyński odbyli również półroczne szkolenie w Klinice Kardiochirurgii Colombia University w Nowym Jorku, USA, kierowanej przez Jana Quagebour’a. Lek. med. M. Piaszczyński pozyskał w roku 2001 stypendium Fundacji Kościuszkowskiej i odbył roczny staż w Klinice Kardiochirurgii Harvard University w Bostonie kierowanej przez Richard’a Jonas’a.

Od chwili powstania Kliniki tradycją stały się wspólne wyjazdy szkoleniowe na doroczne konferencje naukowe EACT, finansowane przez Stowarzyszenie “Nasze Serce”. Po wspólnym wyjeździe do Kopenhagi w następnych latach zorganizowano wyjazdy do Brukseli, Frankfurtu, Glasgow, Lizbony i Monaco. Wyjazdy te pomagały w nawiązaniu i rozwijaniu kontaktów naukowych i zawodowych, pobudzały do nauki języków obcych, oraz były okazją do przemyśleń nt. bieżących problemów klinicznych w świetle tematyki zjazdowej.

Na zjeździe w Brukseli doszło do spotkania z firmą VENPRO, dzięki któremu nawiązano długoterminową współpracę naukową w ramach wieloośrodkowego programu badawczego nad (wołowym) ksenogennym konduitem zastawkowym, później nazwanym “Contegra”.

3.4. Współpraca z organizacjami charytatywnymi i jej efekty

Na przełomie 1997 i 98 roku zostaje założone Stowarzyszenie “Nasze Serce”. Inicjatorem był dr hab.med. Michał Wojtalik, który skupił dookoła tej idei grono swoich krewnych i przyjaciół. Celami Stowarzyszenia jest:

· wspieranie rozwoju zawodowego i naukowego pracowników kardiochirurgii dziecięcej w tym również szkolenie specjalistów z zagranicy w Polsce

· starania o nowoczesne wyposażenie medyczne oddziałów kardiochirurgii dziecięcej

· rozbudowa bazy materialnej kardiochirurgii dziecięcej

Pierwszym celem Stowarzyszenia NS był zakup urządzenia do dozowania tlenku azotu. Cel ten zrealizowano jesienią 1998 roku w znacznej mierze dzięki pomocy finansowej PZU-Życie oraz Firmy ZATECH. W dalszej kolejności zakupiono lupy operacyjne dla 5 członków zespołu Kliniki finansowane przez Międzynarodowe Targi Poznańskie i RD-Bud. Dzięki serii koncertów zorganizowanych przez Pania Elżbietę Smorawińską oraz dofinansowaniu przez Bank WBK oraz Energetykę Poznańską uzyskano środki ( 130 tys.PLN) na zakup nowoczesnego aparatu – Cato - do znieczulania noworodków i niemowląt firmy Draeger. Dofinansowano również kwotą 140 tys. PLN zakup nowoczesnego echokardiografu na oddział pooperacyjny kardiochirurgii.

Zdjęcie 18.Na zdjęciu po spotkaniu Rady Fundacji Rozwoju Kardiologii i Kardiochirurgii od lewej: Dr Bogdan Szelągowicz, Tadeusz Wielgosz-dyrektor Fundacji, Witold Młyńczak, prof.Andrzej Obrębowski, Jan Kulczyk z ojcem Henrykiem, Czesław Formankiewicz, Alojzy Bryl i Michał Wojtalik.

Działająca od szeregu lat przy Akademii Medycznej w Poznaniu Fundacja Rozwoju Kardiologii i Kardiochirurgii, zwróciła się z propozycją pomocy w uzyskaniu środków finansowych od Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej na modernizację oddziału pooperacyjnego Kliniki Kardiochirurgii Dziecięcej. Dzięki uporowi członków zarządu: Alojzego Bryla oraz Witolda Młyńczaka uzyskano pieniądze, za które zakupiono cztery monitory pooperacyjne wysokiej klasy i zmodernizowano dwa następne. Jednocześnie z państwowego funduszu Programu Ochrony Serca zakupiono nowy monitor na blok operacyjny, oraz z pieniędzy zebranych przez Stowarzyszenie “Nasze Serce”, nowoczesny aparat do znieczulania. Zakupy te w połączeniu ze sprzętem otrzymanym z Fundacji WOŚP doprowadziły wyposażenie kliniki do światowego poziomu.

Zdjęcia 19 i 20. Widok ogólny “Hotelu dla Matki z Dzieckiem” w SPSK-5 w Poznaniu oraz Pani Prezydentowa Jolanta Kwaśniewska, prof. Urszula Radwańska i doc. Michał Wojtalik na uroczystości otwarcia pawilonu.

Problemem pozostawało nadal zakwaterowanie rodziców przyjeżdzających często z bardzo odległych rejonów Polski. W związku z tym Stowarzyszenie “Nasze Serce” postanowiło zbudować “Hotel dla Matki z Dzieckiem”. W tym czasie Stowarzyszenie Pomocy dzieciom z Chorobami Nowotworowymi” oraz “Fundacja Porozumienie bez Barier” Jolanty Kwaśniewskiej planowały budowę oddziału dziennego pobytu dla dzieci leczonych z powodu choroby rozrostowej.

Doszło do porozumienia i wspólnie wybudowano pawilon na terenie SPSK-5 w którym znajduje się pięć pokoi dwuosobowych dla rodziców dzieci leczonych z powodu chorób serca. Koszt tej inwestycji wynoszący ponad 300 tys. PLN został w znacznej mierze pokryty przez pięciu głównych fundatorów: Elzbietę Smorawińską, Green Hotel, Energerykę Poznańską S.A., Bank PKO BP S.A. oraz Firmę RD Bud. Pokoje w “Hotelu dla Matki z Dzieckiem” otrzymały nazwy fundatorów : Koncertowy, Green-Hotel, Energetyczny, Bankowy oraz Francuski.

W roku 2002, z inicjatywy Szczęsnego Macieja Wielgosza, powstał Klub Rotary Poznań Starówka. Głównym celem ruchu rotariańskiego jest działalność charytatywna. Jednym z jego celów stał się zakup aparatu do szybkich analiz krwi dla oddziału pooperacyjnego Kliniki Kardiochirurgii Dziecięcej K.Ch.Dz. w Poznaniu.

Głos Wlkp.11.03.2003

Okazją do zebrania koniecznych na to środków stał się koncert dla uczczenia siedemdziesiątych urodzin Krzysztofa Pendereckiego organizowany w Auli UAM przez Elżbietę Smorawińską i w/w Klub Rotary.

3.3.1. Modernizacja Pracowni Hemodynamicznej Zakładu Radiologii Pediatrycznej Instytutu Radiologii A.M. w Poznaniu

Jedną z najbardziej dynamicznie rozwijających się gałęzi kardiologii jest kardiologia interwencyjna. Nie można sobie wyobrazić także nowoczesnej kardiochirurgii dziecięcej bez wysokiej jakości badań inwazyjnych. Tymczasem, w 1997 roku, Pracownia Hemodynamiczna Zakładu Radiologii Pediatrycznej SPSK-5 w Poznaniu dysponowała aparatem firmy Simens, który poza znacznym wyeksploatowaniem był urządzeniem muzealnym. Wobec grożącego ostatecznego unieruchomienia pracowni i konieczności wprowadzenia nowoczesnych technik kardiologii interwencyjnej, Stowarzyszenie “Nasze Serce” podjęło starania o nowy angiokardiograf. Dzięki życzliwości prof. Zygmunta Sadowskiego – konsultanta krajowego ds. kardiologii, oraz poparciu Senatora RP. Jerzego Smorawińskiego i Posła na Sejm RP Leszka F. Dziamskiego zakupiono w roku 1999 ze środków budżetowych za kwotę około jednego miliona PLN, nowy aparat firmy OEC.

Dzięki dobrej bazie sprzętowej możliwe było rozwijanie kardiologii interwencyjnej – zamykanie “coilem” nieprawidłowych połączeń naczyniowych. Wprowadzono również balonoplastykę zwężeń naczyniowych, w tym krytycznych zwężeń zastawki aortalnej, płucnej, oraz zwężenia cieśni aorty u noworodków.

We współpracy z prof. Jozefem Masurą z Bratysławy zaproszonym przez dr med. Małgorzatę Pawelec-Wojtalik, oraz dzięki “Zatyczkom Amplatzera” zakupionym solidarnie przesz Stowarzyszenie N-S, Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom z Chorobami Serca i Nerek, oraz Dyrekcję SPSK-5 w Poznaniu, wprowadzono jesienią 2000 roku nieoperacyjne metody zamykania ubytków przegrody międzyprzedsionkowej i przetrwałego przewodu tętniczego.

Zdjęcie 21. Dnia 06.12.2000r.Pierwsze w Poznaniu założenie zapinek Amplatzera przez dr med. Małgorzatę Pawelec-Wojtalik w asyście prof. Jozefa Masury

Na zdjęciu zespół wykonujący zabiegi: od lewej dr Wiesław Smoczyk, mgr Stanisław Rowiński,dr Olga Trojnarska (gościnnie) , dr.hab.Aldona Siwińska, technik Paweł Piechocki, prof. Jozef Masura, dr Małgorzata Pawelec-Wojtalik, Patryk Urban, dr Elżbieta Migdał

3.3.3. Wyjazdy szkoleniowe oraz współpraca zagraniczna

W międzyczasie dofinansowano serię wyjazdów szkoleniowych na zjazdy międzynarodowe, a także wyjazdy szkoleniowe pracowników Kliniki na staże w USA i Niemczech. Wspierano również badania naukowe, których celem była rozprawa doktorska lek.med. Macieja Piaszczyńskiego, oraz lek.med. Rafała Bartkowskiego. Dzięki wsparciu Stowarzyszenia “NS” oraz Komisji Europy Wschodniej EACTS (Prof. Hans G. Borst), gośćmi Kliniki Kardiochirurgii Dziecięcej K.CH.Dz. A.M. w Poznaniu byli lekarze z Zaporoża (Ukraina) i Mińska (Białoruś). Celem ich wizyty było szkolenie w leczeniu wad serca u noworodków i niemowląt. Nawiązano również współpracę z kardiochirurgią we Lwowie, której zespół włączono do grupy biorącej udział w dorocznym zjeździe EACTS w Monaco w 2002 roku.

3.5. Osiągnięcia naukowe

Zdjęcie 22.Uczestnicy Konferencji Naukowej Sekcji Kardiochirurgii Dziecięcej P.T.Ch.Dz.

“Przełożenie Wielkich Pni Tętniczych”

Komorniki – “Green Hotel” maj 1998 r.

W maju 1998 r. Klinika Kardiochirurgii Dziecięc ej K.Ch.Dz. A.M. w Poznaniu zorganizowała sesję naukową Sekcji Kardiochirurgii Dziecięcej Polskiego Towarzystwa Chirurgów Dziecięcych nt. Przełożenia Wielkich Pni Tętniczych. Obrady odbywały się w Green Hotelu w Komornikach k/ Poznania. Obradom patronowała Pani prof. dr hab.med. Irena Smólska.

W roku 1998 dr hab.med.Michał Wojtalik nawiązał współpracę z firmą VenPro. Dzieki temu Klinika wzięła udział w międzynarodowym wieloośrodkowym programie badawczym nad zastosowaniem ksenogennego konduitu zastawkowego w rekonstrukcji drogi wypływu prawej komory. Badania te są kontynuowane wspólnie z firmą Medtronic.

W ciągu niemal sześciu lat działalności kliniki, prace doktorskie ukończyło pięciu asystentów:

· Dr med. Rafał Bartkowski na podstwaie rozprawy pt. ”Ocena zmian w stężeniu hormonów tarczycy u dzieci poddanych zabiegowi kardiochirurgicznemu

· w krążeniu pozaustrojowym”.

· Dr med. Jacek Henschke na odpstawie rozprawy pt. ”Ocena występowania zmian morfologicznych w mięśniu sercowym w zależności od niektórych przedoperacyjnych parametrów hemodynamicznych u dzieci z tetralogią Fallota”.

· Dr med. Maciej Piaszczyński na podstawie rozprawy pt. ”Wpływ ultrafiltracji na błonie polisulfonowej na zmiany w stężeniu jonów Fe,Mg,Zn i Cu w surowicy krwi u dzieci po operacjach wrodzonych wad serca w krążeniu pozaustrojowym”.

· Dr med. Wojciech Mrówczyński na podstawie rozprawy pt. ”Ocena odpowiedzi immunologicznej na wszczep ksenogeniczny stosowany w korekcji wrodzonych wad serca”.

· Dr med. Girish Sharma na podstawie rozprawy pt. ”Wyniki wszczepienia protezy mechanicznej zastawki aortalnej u dzieci z lub bez poszerzenia drogi odpływu komory lewej”.

W toku są dalsze dwie prace doktorskie: lek. med. Andrzeja Wodzińskiego pt. ”Wyniki rekonstrukcji drogi wypływu prawej komory z użyciem ksenograftu “Contegra”, oraz lek.med. Przemysława Westerskiego pt. “Wyniki leczenia nadciśnienia płucnego w przebiegu pooperacyjnym po korekcji wad wrodzonych serca”.

Na podstawie dorobku naukowego i organizacyjnego, decyzją Prezydenta R.P. Aleksandra Kwaśniewskiego z dnia 22.08.2002r., dr hab.med. Michał Wojtalik otrzymał tytuł profesora, a następnie ( 01.02.2003) etat profesora nadzwyczajnego Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.