Bogdan Szelągowicz, Michał
Wojtalik
Gdy w 1969
roku podjąłem pierwszą pracę dostałem karton dziurawych, gumowych rękawiczek
chirurgicznych, które naprawiałem przy pomocy “butaprenu” i łatek. Wówczas
wydawało mi się, że zawsze będziemy łatać “dziury”.
/Michał
Wojtalik/
“XXX-lecie
kardiochirurgii dziecięcej w Szpitalu Klinicznym Nr 5 w Poznaniu”
1.Powstanie Instytutu Pediatrii Akademii
Medycznej w Poznaniu
Dnia 04.07.1969 roku Minister Zdrowia i
Opieki Społecznej (Dz.Urz.MZiOS Nr 15/69, poz.46) podjął
decyzję o utworzeniu Instytutu Pediatrii Akademii Medycznej w Poznaniu. Dnia 03.02.1972 roku została zakończona budowa Instytutu.
Wówczas na łącznej bazie 249 łóżek pod dyrekcją prof. dr.hab. Olecha
Szczepskiego rozpoczęły działalność:
1/ I Klinika
Chorób Dzieci – kierownik prof. dr hab. Teodor Rafiński
2/ II Klinika
Chorób Dzieci – kierownik prof. dr hab. Olech Szczepski
3/ Klinika
Chirurgii Dziecięcej – kierownik prof.dr hab. Mieczysław Wójtowicz
4/ Klinika
Otolaryngologii Dzieciecej – kierownik doc. dr Roman Rafiński
5/ Samodzielna
Pracownia Endokrynologii – kierownik doc. dr Mieczysław Walczak
6/ Zakład
Propedeutyki Pediatrii z Oddziałem Metabolizmu – kierownik prof. dr hab. Maria
Goncarzewicz
7/ Zakład
Biochemii i Analityki – kierownik prof. dr hab. Lech Działoszyński
8/ Samodzielna
Pracownia Radiologii – p.o. kierownika. dr med. Zygmunt Flejsierowicz
9/ Samodzielna
Pracownia Dokumentacyjna i Metodyczno –Szkoleniowa – p.o. kierownika dr med. I.
Korbas
Zdjęcie 1. Widok ogólny Szpitala Klinicznego Nr-5 w
Poznaniu, w którym mieści się Instytut Pediatrii.
2. Klinika Chirurgii Dziecięcej I.P.A.M.
w Poznaniu. Powstanie zespołu kardiochirurgii dziecięcej.
Prof.dr hab.med. Mieczysław Wójtowicz
1924 – 1979
Kierownik Kliniki
Chirurgii Dziecięcej
Klinika
Chirurgii, dysponująca 45 łóżkami, rozpoczęła pracę z kilkumiesięcznym
opóźnieniem z powodu przedłużenia prac budowlanych bloku operacyjnego.
Problematyka działalności Kliniki obejmowała chirurgię noworodka – dr med.
Wacław Zieliński, urologię dziecięcą – dr med. Olgierd Sarrazin, oraz
kardio-torakochirurgię – dr med. Bogdan Szelągowicz. Do zespołu
kardiochirurgicznego początkowo zostali przydzieleni lek.med. Krzysztof
Strzyżewski i lek.med. Marek Orkiszewski.
Zespół ten od
początku wykonywał cały zakres operacji torakochirurgicznych, oraz zabiegi
kardiochirurgiczne nie wymagające stosowania krążenia pozaustrojowego. Były to
operacje przetrwałego przewodu tętniczego Botalla, operacje zwężenia cieśni
aorty, oraz zespolenia systemowo-płucne w wadach siniczych (op. Blalocka, Potsa
i Waterstona).
Brak pracowni
hemodynamicznej, która powstała dopiero w roku 1976, powodował konieczność
wykonywania inwazyjnych zabiegów diagnostycznych w W.Z.S.Ch.P i G. i Szpitalu
Miejskim im. J. Strusia w Poznaniu. Wiązało się to z koniecznością przewożenia
jeden raz w tygodniu zarówno chorych jak i sprzętu do innego szpitala.
Dwukrotne podania
o zakup aparatu płuco-serce kierownika kliniki do Ministerstwa Zdrowia i Op.
Społecznej, poparte przez Rektora Akademii Medycznej prof. dr hab. Romana
Górala, zostały załatwione odmownie, co uniemożliwiało rozpoczęcie operacji na
otwartym sercu.
Zdjęcie 2. Przekazanie
przez budowniczych aparatu płuco-serce. Od lewej M.Nowak, A.Tronowski (inż.),
L.Szymczak (inż.), Z.Antkowiak, B.Szelągowicz, J.Gruszkiewicz (inż,kier. Dz.
Narzędziowego), K.Sopa (inż.dyr.Ponar-Wiepofama).
W tej sytuacji
zwróciliśmy się z prośbą do Fabryki Obrabiarek Specjalnych PONAR WIEPOFAMA o
zbudowanie aparatu płuco-serce. Dyrektor fabryki mgr inż. Konrad Sopa odniósł
się niesłychanie życzliwie do naszej prośby i powołał zespół inżynierów do
wykonania tego zadania. Inżynier Leonard Szymański wspólnie z dr Bogdanem Szelągowiczem
wykonali dokumentację aparatu płuco-serce, a inż. Andrzej Tronowski i Jarosław
Gruszkiewicz podjęli się wykonania aparatu w swoich oddziałach zakładów
Wiepofama.
Tempo prac było
wysokie i w ciągu sześciu miesięcy cztero-pompowy aparat ze stalowym
wymiennikiem ciepła o dużej powierzchni, oxygenatorami Kay-Cross’a w
3 rozmiarach, zbiornikiem ssania wieńcowego oraz olbrzymią ilością łączników ze
stali nierdzewnej o wymiarach 1 / 4” , 3 / 3” , 1 / 2”
został wykonany i nieodpłatnie przekazany w marcu 1973 roku Klinice Chirurgii
Dziecięcej (zdjęcie 3,4).
Zdjęcie 3,4.Aparat
płuco-serce oraz wymiennik ciepła.
Aparat został
zarejestrowany w Urzędzie Patentowym PRL pod nr. 58697 (zdjęcie 4). Wszelkie
elementy aparatu służyły do wielokrotnego użytku – jak wszystko w owych
czasach. Proces mycia, odbiałczania, wielokrotnego płukania węży i innych
elementów aparatu wymagał 12 – 15 godzin pracy.
Zdjęcie 5.Świadectwo patentowe.
1.1. Początek operacji na otwartym sercu.
Pierwszą operację
na otwartym sercu zaplanowano na 13. 04. 1973 roku. Ponieważ żaden z asystentów
kliniki nie widział dotychczas tego typu operacji, w przeddzień operacji dr
Bogdan Szelągowicz zabrał asystentów dr Krzysztofa Strzyżewskiego i Marka
Orkiszewskiego do kliniki prof. dr hab. Jana Molla do Łodzi, gdzie mieli okazję
zobaczyć dwie operacje na otwartym sercu.
Następnego dnia
wykonano pierwszą w klinice operację na otwartym sercu zamykając duży ubytek międzyprzedsionkowy
typu ostium secundum u 14-letniej dziewczynki. Zarówno operacja jak i przebieg
pooperacyjny były niepowikłane. W pierwszym roku działalności
kardiochirurgicznej wykonano 18 operacji bez krążenia pozaustrojowego, oraz 13
operacji na otwartym sercu, w tym 4 operacje korekcji całkowitej zespołu
czworaczego Fallota.
W maju 1973 wraz
z zespołem inżynierów z zakładów Ponar Wiepofama w Poznaniu: L. Szymańskim, A.
Tronowskim i J. Gruszkiewiczem, otrzymaliśmy zespołową nagrodę Naczelnej
Organizacji Technicznej – NOT, za opracowanie konstrukcji i wykonanie aparatu
płuco-serce.
Zdjęcie 6. Nagroda NOT
1.2. Operacje wad złożonych serca
W 1974 roku
rozpoczęto wykonywać operacje częściowych i całkowitych kanałów
przedsionkowo-komorowych, oraz ubytków międzykomorowych z dostępu przez prawy
przedsionek bez konieczności nacinania prawej komory. Ilość wykonywanych
rocznie operacji wzrastała bardzo powoli. Głównie było to spowodowane brakiem
niezbędnej aparatury. W całym Instytucie Pediatrii Akademii Medycznej w
Poznaniu posiadaliśmy w tym okresie tylko jeden respirator. Jeśli był zajęty,
to planowana operacja w krążeniu pozaustrojowym nie mogła się odbyć.
W 1974 roku dr
med. B. Szelągowicz otrzymał nagrodę Województwa Poznańskiego I Miasta Poznania
za osiągnięcia w kardiochirurgii dziecięcej.
W 1976 roku
został otwarty zakład Anestezji Pediatrycznej kierowany przez panią doc. dr
hab.med. Kazimierę Brodzińską i wtedy zaopatrzenie w respiratory uległo
poprawie. Do wzrostu ilości wykonywanych rocznie operacji przyczyniło się
również w znacznym stopniu powstanie Działu Dystrybucji Leczniczych Środków
Technicznych zwanego potocznie “bankiem” w Instytucie Kardiologii w Warszawie. “Bank”
zapewniał dostawę jednorazowych oxygenatorów, sztucznych zastawek i
stymulatorów, oraz protez i łatek dakronowych. Było to ogromnym ułatwieniem dla
zespołów kardiochiurgicznych.
Zdjęcie 7. dziecko po op. Mustarda
W miarę poprawy
zaopatrzenia i postępu medycyny, wprowadzono nowe metody leczenia
kardiochirurgicznego. 9 kwietnia 1975 roku wykonano pierwszą operację Mustarda
u niemowlęcia z całkowitym przełożeniem wielkich naczyń (zdjęcie 7).
W klinice
wykonano tylko 2 operacje Mustarda, u następnych pacjentów wykonywano operacje
Senninga, a w 1988 r., po powrocie dr Michała Wojtalika z Holandii
zmodyfikowano tę operację wyłaniając uszko lewego przedsionka i wytwarzając w
ten sposób tunel wokół żył płucnych. Modyfikacja ta wyeliminowała całkowicie
stosowanie obcych materiałów. Cała rekonstrukcja op. Senninga była więc
wykonywana za pomocą uszypułowanych płatków własnych tkanek chorego, co
zapewniało ich równomierny wzrost.
Dnia 25.06.1975
r., wykonano z powodzeniem pierwszą w kraju operacje Fontana, u chorego z
zarośnięciem zastawki trójdzielnej. Chory ten miał uprzednio wykonane
prawostronne zespolenie Blalocka przez prof. dr hab.med. Jana Molla (zdjęcie
8). Operacja polegała na zamknięciu
ubytku międzyprzedsionkowego, oraz połączeniu prawego przedsionka z odciętym
pniem tętnicy płucnej za pomocą homograftu aortalnego z zastawką.
Zdjęcie 8. Schemat op. Fontana
1.3. Utworzenie banku tkanek
W okresie tym
zorganizowano tzw. bank homograftów i materiałów biologicznych, który
prowadziła mgr biologii Alina Wrzeszcz. Homografty pobierano jałowo w Zakładzie
Medycyny Sądowej, przechowywano je w roztworze Hanksa z dodatkiem 100.000 j.
penicyliny i 0,25 g streptomycyny. Po otrzymaniu jałowych posiewów
bakteriologicznych, były gotowe do implantacji. Okres przechowywania
homograftów według twórców tego sposobu z Montrealskiego Instytutu Kardiologii
wynosił do 14 dni. Oprócz tego pobierano osierdzie i oponę twardą, których
używano jako łatki. Konserwowano je i wyjaławiano w roztworach stężonego
glicerolu i w aldechydzie glutarowym. Powyższe materiały mogły być
przechowywane przez okres 2 lat.
Wytwarzano także
“conduity” i zastawki odzwierzęce (zdjęcie 9). Praktyka chirurgiczna szybko
jednak wykazała wapnienie implantowanych u dzieci materiałów biologicznych.
Przy czym materiały konserwowane w glicerolu i aldechydzie glutarowym
wykazywały pierwsze zwapnienia już po roku, a pierwszy tzw. “świeży homograft”
przechowywany w roztworze Hanksa kwalifikował się do wymiany po 17 latach.
Spowodowało to
znaczną redukcję stosowania materiałów biologicznych u dzieci w naszej klinice.
Pojawienie się handlowo dostępnych materiałów biologicznych jak łatki
osierdziowe firmy Polystan, zastawki biologiczne Carpentier-Edwards,
“conduity” Hancock’a , a także czaso- i pracochłonność prowadzenia
banku, doprowadziły do jego likwidacji.
Zdjęcie 9. Zastawka biologiczna własnej produkcji
W
roku akademickim 1975/76 zespół
kardiochirurgiczno-kardiologiczno-radiologiczny: dr med. B. Szelągowicz, prof.
dr hab. M. Wójtowicz, doc. dr med. K. Brodzińska, dr med. J. Rachocka, dr med.,
S. Suchocka-Łuczak, oraz dr med. Z Flejsierowicz, otrzymali zespołową nagrodę
Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej za szczególnie ważne i twórcze osiągnięcia
w zakresie kardiochirurgii i kardiologii (zdjęcie 10).
Zdjęcie 10. Nagroda zespołowa M. Z. i O.S.
1.4. Okres “krystalizacji” zespołu
kardiochirurgii dziecięcej oraz jego bazy materialnej
W 1975 roku do
zespołu kardiochirurgicznego dołączył lek.med. Wojciech Rohde, który uprzednio
pracował w Ośrodku Chirurgii Torakalnej prof. dr hab. Lorkiewicza. W tym czasie
dr med. Marek Orkiszewski zrezygnował z działalności kardiochirurgicznej i
zajął się chirurgią noworodka. W 1977 roku do zespołu kardiochirurgicznego
dołączył lek.med. Michał Wojtalik. Dr W. Rohde i dr M. Wojtalik po uzyskaniu
specjalizacji z chirurgii dziecięcej otworzyli specjalizację z kardiochirurgii
i stali się stałą, nierotacyjną kadrą zespołu kardiochirurgicznego.
W 1979 roku
nagle, przedwcześnie zmarł prof. dr hab. med. Mieczysław Wójtowicz, jego
“menagerskie” zacięcie, a także zdolności przewidywania przyszłych trendów
rozwojowych w chirurgii dziecięcej, zaowocowały szybkim rozwojem kadry
medycznej, oraz przeprowadzaniem pionierskich zabiegów operacyjnych na
przewodzie pokarmowym, układzie krążenia i oddechowym, układzie dokrewnym i
moczowo-płciowym.
W krótkim okresie
kierowania Kliniką Chirurgii Dziecięcej prof. dr hab. Mieczysław Wójtowicz był
promotorem i patronem 7 prac doktorskich ( Bogdan Szelągowicz 1973, Andrzej
Jankowski 1974, Michał Rólski 1976, Jacek Ratajski 1976, Marek Orkiszewski
1977, Irena Weychan-Sztuba 1978, Hanna Paszkowska 1979) oraz jednej pracy
habilitacyjnej (doc. dr med. Olgierd Sarrazin).
Po śmierci prof.
M. Wójtowicza kierownictwo kliniki objął doc. dr hab. Olgierd Sarrazin.
Równocześnie Rektor Akademii Medycznej prof. dr hab. Roman Góral, powołał dr
med. B. Szelągowicza na kierownika 18 łóżkowego oddziału kardiochirurgii
dziecięcej będącego nadal częścią Kliniki Chirurgii Dziecięcej I.P.A.M. w
Poznaniu, której liczbę łóżek zwiększono do 55. Decyzją Ministra Zdrowia i
Opieki Społecznej z dnia 01.06.1979 r. dr med. B. Szelągowicz, został powołany
na członka Krajowego Zespołu Specjalistycznego w Dziedzinie Kardiologii. W tym
czasie dzięki staraniom dyrektora Instytutu Pediatrii prof. dr hab. M. Walczaka
i dyrektora PSK – 5 dr med. J. Alkiewicza, rozpoczęto budowę pawilonu przy ul.
Szpitalnej.
Po zakończeniu
budowy, w nowym pawilonie umieszczono III Klinikę Chorób Dzieci kierowaną przez
prof.dr hab.med. Mieczysława Walczaka, oraz przeniesiono Klinikę
Otolaryngologii Dziecięcej kierowaną przez prof. dr hab.med. Andrzeja
Soboczyńskiego. Trzecie piętro, w głównym budynku szpitala, po Klinice
Otolaryngologii przekazano Klinice Chirurgii Dziecięcej zwiększając liczbę
łóżek o 100% i pozyskując 1 salę operacyjną. Łączna ilość sal operacyjnych
wzrosła do trzech. Doc.dr hab.med. Olgierd Sarrazin był promotorem pracy
doktorskiej Krzysztofa Strzyżewskiego, który następnie opuścił zespół
kardiochirurgiczny i zajął się neurochirurgią. W okresie tym obronił pracę
habilitacyjną dr med. Wacław Zieliński.
Doc.dr hab.med.
Olgierd Sarrazin objął w 1981 roku kierownictwo Kliniki Chirurgii Dziecięcej
Akademii Medycznej w Bydgoszczy. Krótki okres kierowania Kliniką Chirurgii
Dziecięcej I.P.A.M. w Poznaniu przez doc. O. Sarrazina przypadł w trudnym
okresie stanu wojennego.
1.5. Objęcie kierownictwa Kliniki przez
prof.dr hab.med.Wacława Zielińskiego oraz powstanie nowoczesnego
pełno-profilowego Oddziału Kardiochirurgii Dziecięcej.
Prof. dr hab.med. Wacław Zieliński
1925 – 1995
Kierownik Kliniki Chirurgii Dziecięcej
Powiększoną
znacznie kliniką od 1981 roku aż do śmierci w 1995 roku, kierował prof.dr
hab.med. Wacław Zieliński. Zwiększenie liczby łóżek pozwoliło na utworzenie
oddziałów: neurochirurgicznego, którego kierownikiem został doświadczony
neurochirurg prof. dr hab. Zdzisław Huber, oraz oddziału chirurgii noworodka,
którym po licznych pobytach w zagranicznych ośrodkach chirurgii noworodka
kierował dr med. Marek Orkiszewski. Prof. W. Zieliński umożliwił indywidualny
rozwój pracownikom nauki. Za jego kadencji dr med. A. Jankowski uzyskał
prestiżowe stypendium naukowe Fundacji Aleksandra Humboldt’a z Bonn, uwieńczone
obroną pracy habilitacyjnej. Zdjęcie przedstawia zespół Kliniki Chirurgii
Dziecięcej na spotkaniu noworocznym 1982.
Zdjęcie 11. Zespół Kliniki Chirurgii Dziecięcej I.P.A.M. w
Poznaniu z kierownikiem – doc.hab.med. Wacławem Zielińskim.
Za kadencji prof.
W. Zielińskiego z 18 łóżkowego oddziału kardiochirurgii wyodrębniono 6 łóżek i
po modernizacji stworzono nowoczesny Oddział Intensywnej Opieki
Kardiochirurgicznej. W 1982 roku dr med. B. Szelągowicz uzyskał stypendium
Deborach Foundation z USA i wyjechał na 4-miesięczne szkolenie w Deborach Heart
and Lung Center w USA, gdzie zapoznał się z najnowocześniejszymi osiągnięciami
kardiochirurgii dziecięcej. Po pobycie w USA przeniósł się na dwa miesiące do
Hospital for Sick Children w Toronto – największego szpitala dziecięcego na
świecie w tym okresie (2000 łóżek i 52 sale operacyjne). W szpitalu tym W.T.
Mustard opracował pierwszą korekcję fizjologiczną całkowitego przełożenia
wielkich naczyń.
W końcu lat
70-tych dr Michał Wojtalik nawiązał kontakt z Kliniką Kardiochirurgii w Kolonii
kierowaną przez prof.dr Haralda Dalihau. Na jego zaproszenie przebywał tam
kilkakrotnie na szkoleniu. Kontakt ten zaowocował nie tylko możliwością
szkolenia w nowoczesnym europejskim ośrodku lecz również dostawami niezmiernie
potrzebnego i stale brakującego sprzętu jednorazowego użytku.
1.6. Minęło 10 lat i wykonano 500
operacji w krążeniu pozaustrojowym.
W roku 1983
upłynął pierwszy dziesięcioletni okres istnienia zespołu kardiochirurgii
dziecięcej w Klinice Chirurgii Dziecięcej I.P.A.M. w Poznaniu. W grudniu tego
roku wykonano pięćsetną operację w krążeniu pozaustrojowym, którą uczczono
wspólnym podwieczorkiem (zdjęcie 12). W tym okresie zabiegi kardiochirurgiczne
wykonywano dwa razy w tygodniu, stopniowo dążąc do dwóch zabiegów dziennie.
Wprowadzono również przezskórną kaniulację żył centralnych i tętnicy
promieniowej lub udowej, co znacznie uprościło i skróciło czas przygotowania
chorego do operacji. Było to możliwe mn. dzięki sprzętowi jednorazowemu
ofiarowanemu przez organizacje zagraniczne,w tym Niemiecki Biały Krzyż
Wolfganga Strunz’a.
Zdjęcie 12. Dnia 08.12.1983
- spotkanie koleżeńskie z okazji wykonania 500 operacji w krążeniu pozaustrojowym
– od lewej : Maria Piętka – perfuzjonistka, lek.med.Michał Wojtalik,
pielęgniarka , Dr med.Bogdan Szelągowicz, dr.med. Zdzisław Kruszyński, doc.dr
hab.med. Wacław Zieliński i lek.med.Wojciech Rohde.
W 1984 r. lek.
med. Wojciech Rohde obronił prace doktorską pt.” Ocena odległych wyników
leczenia koarktacji aorty u dzieci”, której promotorem był prof.dr.hab.med.
Aleksy Poniżyński. Lek.med. Michał Wojtalik w 1985 r uzyskał stopień doktora po
obronie pracy – “Odległe wyniki całkowitej korekcji zespołu czworaczego Fallota
u dzieci”, której promotorem był prof.W.Zieliński.
1.7. Dalszy rozwój nowoczesnej
kardiochirurgii dziecięcej w połączeniu z echokardiografią.
W 1986 roku
Instytut Pediatrii otrzymał nowoczesna aparaturę do echokardiografii, co
zrewolucjonizowało, uprościło i przyspieszyło proces diagnozowania wad serca u
dzieci, przez wyszkolony zespół kardiologów: dr Aldona Siwińską i dr Hanna
Górzną-Kamińską.
Dnia 08.07.1988 r
wykonano pierwszą w Polsce operację aorto-ventriculo-plastyki sposobem Konno. Operacja
ta pozwala w ciasnym zwężeniu aortalnym powiększyć średnicę pierścienia
aortalnego o 100%. Jest także idealnym rozwiązaniem przy współistniejącym
zwężeniu pod i nad zastawkowym. Operacja ta stała się rutynowym zabiegiem w
ciężkich zwężeniach aortalnych z tzw. “małym” pierścieniem zastawkowym.
Zdjęcie 13. Zespół Oddziału Kardiochirurgii Dziecięcej
Szpitala Wilhelminy w Utrechcie – Holandii.
(Z
tyłu po prawej – prof. F.Hitchcock, z przodu po prawej – anestezjolog – dr
Maria Nijssen, z przodu po lewej – kardiolog – prof. H.Harinck).
W 1988 i 1989
roku dr med. M. Wojtalik i dr med. W. Rohde odbyli 6-miesięczne szkolenia w
Oddziale Kardiochirurgicznym Szpitala Wilhelminy w Utrechcie, kierowanym przez
dr. Hitchcook,a ucznia Chrystiana Barnarda. Pobyt szkoleniowy oraz
wykonywane tam w owym czasie operacje polskich dzieci chorych na serce były
finansowane przez holenderską Fundację Terre de Nome. Doktorzy zapoznali się
tam z najnowszymi osiągnięciami kardiochirurgii dziecięcej, a w szczególności z
operacjami u noworodków w tym z wczesną korekcją złożonych wad, takich jak
anatomiczna korekcja przełożenia wielkich pni tętniczych, wspólnego pnia
tętniczego, oraz całkowitego nieprawidłowego spływu żył płucnych.
1.8. Podział zespołu i nowi jego
członkowie
Dr med. W. Rohde i
dr med. M. Wojtalik w 1988 i 1989 roku
uzyskali specjalizację z kardiochirurgii. W 1989 roku Jacek Henschke zasilił
zespół kardiochirurgiczny i po uzyskaniu specjalizacji z chirurgii dziecięcej,
rozpoczął specjalizację z kardiochirurgii. W roku 1989 dr Michał Wojtalik
podjął starania o ordynaturę nowopowstałego Oddziału Kardiochirurgii Dziecięcej
Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi (konkurs wygrał dr Jacek Moll) oraz
Oddziału Kardiochirurgii Dziecięcej Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego we
Wrocławiu. W czasie starań o samodzielne stanowisko, dr Wojtalik spotkał doc.dr
hab.med. Zbigniewa Religę – kierownika Kliniki Kardiochirurgii w Zabrzu. Doc.
Z. Religa pod wpływem kardiologa dziecięcego dr med. Lili Goldstein oraz
swojego adiunkta dr med. Mariana Zembali, zaproponował dr. M. Wojtalikowi
przejście do Zabrza i objęcie kierownictwa zespołu kardiochirurgii dziecięcej,
co nastąpiło 01.10.1990 roku. W klinice tej w 1991 roku dr Wojtalik wprowadził
w asyście lek.med. Romana Przybylskiego korekcję anatomiczną przełożenia
wielkich pni tętniczych. Metoda ta została wprowadzona jako standardowe
postępowanie w TGA w zaprzyjaźnionych ośrodkach kardiochirurgii dziecięcej w
Zabrzu (dr M.Wojtalik) i w Łodzi (dr J.Moll). Po kilku latach dyskusji i
analizy wyników ten sposób leczenia wprowadzono we wszystkich ośrodkach
kardiochirurgii dziecięcej w Polsce.
Zdjęcie 14. Dr med. Michał
Wojtalik i lek.med. Roman Przybylski w Klinice Kardiochirurgii Ś.A.M w Zabrzu.
1991 – noworodek po korekcji anatomicznej TGA
Pracujący w
Zabrzu dr med. Jacek Moll, który zajmował się kardiochirurgią dziecięcą,
odszedł w listopadzie 1990 r. by objąć ordynaturę Oddziału Kardiochirurgii
Dziecięcej CZMP w Łodzi.
Dr med.Michał
Wojtalik w 1996 roku na Wydziale Lekarskim Śląskiej Akademii Medycznej w
Zabrzu, obronił pracę habilitacyjną pt.” Ocena kliniczna zastosowania mrożonego
homograftu żylnego w zmodyfikowanym zespoleniu systemowo-płucnym
Blalock-Taussig u noworodków i niemowląt ze złożonymi siniczymi wadami serca”.
Dr Girish Sharma
pracował w zespole chirurgicznym PSK-5 w Poznaniu przez trzy lata jako
stypendysta rządu polskiego. W 1991 roku, po uzyskaniu etatu PSK-5, został
stałym członkiem zespołu kardiochirurgicznego. Uzyskał on w 1999 r
specjalizację z kardiochirurgii.
1.9. Wielka modernizacja Oddziału
Intensywnej Opieki Kardiochirurgicznej i bloku operacyjnego Kliniki Chirurgii
Dziecięcej I.P.A.M. w Poznaniu
Zakończona w 1973
roku budowa Instytutu Pediatrii po 11 letnim cyklu budowlanym powodowała, że
zarówno oddziały jak w szczególności sale operacyjne nie odpowiadały aktualnym
standardom. Prof. W. Zieliński podjął starania o przeprowadzenie modernizacji i
remontu sal operacyjnych, oraz utworzenie 10 łóżkowego Oddziału Intensywnej
Opieki Kardiochirurgicznej, napotykając na przychylność dyrekcji Instytutu i
PSK –5. Nastąpił rzadko spotykany przychylny zbieg okoliczności. Prof. dr hab. Aleksander Bernhard – kierownik Kliniki
Kardiochirurgii w Kilonii, zorganizował pomoc finansową Niemieckiego Czerwonego
Krzyża i Bundestagu. Angielska organizacja charytatywna Jabobs Well Polish
Appeal w okresie kilku lat zaopatrywała Instytut w aparaturę, sprzęt a także
pomoc finansową. Beryl i Peter Beynonowie – przedstawiciele tej organizacji
zostali odznaczeni przez Prezydenta Miasta Odznaką Honorowego Obywatela Miasta
Poznania.
Zdjęcie
15. Natalia Gryczyńska w obecności dr med. Bogdana Szelągowicza wręcza Pani
Elżbiecie Smorawińskiej kwiaty dziękując za zorganizowanie koncertu i zbiórki
pieniędzy dla dzieci chorych na serce.
W fazę
wyposażenia 10-łóżkowego Oddziału Intensywnej Opieki Kardiochirurgicznej
włączyła się Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy Jurka Owsiaka, przeznaczając z
zebranych składek największe wsparcie finansowe dla Oddziału Kardiochirurgii.
Również Pani
Elżbieta Smorawińska wraz ze Zbigniewem Górnym włączyła się w akcję zbierania
pieniędzy na zakup sprzętu medycznego organizując 02 grudnia 1993 roku koncert
w Auli UAM w Poznaniu.
Powstał
nowoczesny, klimatyzowany, odpowiadający zachodnim standardom dziesięciołóżkowy
oddział, w tym sześć łóżek dla dzieci starszych i cztery otwarte inkubatory dla
noworodków i niemowląt, wyposażony w dziesięć respiratorów, oraz dziesięć
monitorów, każdy z dwoma elektromanometrami do inwazyjnego pomiaru ciśnienia
tętniczego i żylnego. Podobnie cztery klimatyzowane sale operacyjne wyposażono
w nowoczesny sprzęt chirurgiczny.
Zdjęcie
16. Chory N.M. Dr med. Wojciech Rohde dnia 23.12 1995 roku dokonał pierwszej w
Poznaniu pomyślnej operacji korekcji anatomicznej przełożenia wielkich naczyń u
2 dniowego noworodka. Poprzednie 2 operacje tego typu zakończyły się
niepowodzeniem.
3. Powstanie Katedry
Chirurgii Dziecięcej pod kierownictwem prof.dr.hab.med. Andrzeja Jankowskiego
Prof. dr hab.med. Andrzej Jankowski
Kierownik Kliniki Chirurgii Dziecięcej I.P.
Od 1997 r. Kierownik Katedry Chirurgii Dziecięcej A.M. w
Poznaniu
Po śmierci prof.
W Zielińskiego w 1995 roku kierownictwo kliniki objął prof. Andrzej Jankowski.
Kontynuując działalność podstawowych działów chirurgii dziecięcej, a więc
neurochirurgii, chirurgii noworodka, chirurgii onkologicznej, gruczołów
dokrewnych, urologii i kardiochirurgii, znalazł oparcie i wręcz modelową
współpracę z odpowiednimi klinikami pediatrycznymi Instytutu. Wszystkie
oddziały kliniki ściśle współpracowały z Katedrą Neonatologii i pełniły dla
niej stały ostry dyżur. W 1995 roku na bazie kliniki zostały rozpoczęte
kompleksowe badania urodynamiczne w ramach Pracowni Endoskopii i Urodynamiki. Z
inicjatywy kierownika Kliniki w 1995 roku powstała Pracownia Izotopowa III
klasy. Szczególnym zainteresowaniem prof. A. Jankowskiego cieszyły się zabiegi
laparoskopowe i małoinwazyjna chirurgia videoskopowa. Dr med. B. Szelągowicz
01.02.1995 roku został powołany przez Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej na
stanowisko Konsultanta Regionalnego w Kardiologii Dziecięcej. Z końcem 1997
roku przechodząc na emeryturę zrezygnował z tej działalności.
W 1996 roku
zespół kardiochirurgiczny uzyskał 3 etaty lekarskie, które obsadzili lekarze
medycyny: Maciej Piaszczyński, Przemysław Westerski, Andrzej Wodziński.
W tym samym
czasie, dzięki przychylności dyrekcji PSK – 5, udało się utworzyć dyżur
kardiochirurgiczny. W istotny sposób poprawił on opiekę pooperacyjną nad
chorymi po zabiegach na sercu i stworzył możliwość dalszego zwiększania liczby
operacji kardiochirurgicznych.
Dr n. med. Wojciech Rohde
1946 – 1996
adiunkt Kliniki Chirurgii Dziecięcej
Po krótkiej
chorobie 04 maja 1996 roku zmarł dr med. Wojciech Rohde. Przedwczesna śmierć
przerwała jego pracę habilitacyjną jak i świetnie zapowiadającą się karierę
kardiochirurgiczną. Straciliśmy wspaniałego kolegę.
Z
końcem roku 1997 po 25 latach pracy, odszedł na emeryturę dr med. Bogdan
Szelągowicz. W okresie 25 lat liczba wykonywanych operacji stale wzrastała, co
było spowodowane postępem medycyny, zwiększeniem i lepszym wyszkoleniem zespołu
lekarskiego, a także powstaniem ogromnego, nowoczesnego przemysłu produkującego
medyczne środki techniczne dla kardiochirurgii.
Ryc 1. Liczba operacji w krążeniu pozaustrojowym i bez
udziału krążenia pozaustrojowego w latach 1973 - 2002
Wobec braku
specjalisty kardiochirurga dziecięcego w ośrodku obsługującym
północno-zachodnią Polskę (6,5miliona mieszkańców), z inicjatywy prof.dr hab.
med. Janusza Maciejewskiego - Kierownika II Kliniki Chorób Dzieci IP.AM w
Poznaniu orazówczesnego JM Rektora AM w Poznaniu – prof.dr hab.med. Janusza
Gadzinowskiego – Kierownika Kliniki Neonatologii zwrócono się z propozycją
powrotu z Zabrza do Poznania dr.hab.med. Michała Wojtalika.
W czerwcu 1997
Klinikę Chirurgii Dziecięcej wydzielono ze struktur Instytutu Pediatrii, oraz
podzielono ją na dwie kliniki: Klinikę Chirurgii Dziecięcej oraz Klinikę Kardiochirurgii
Dziecięcej tworzące Katedrę Chirurgii Dziecięcej kierowaną przez prof.dr
hab.med. Andrzeja Jankowskiego.
W listopadzie
1997 roku kierownikiem Kliniki Kardiochirurgii Dziecięcej Katedry Chirurgii
Dziecięcej Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu został dr
hab. med. Michał Wojtalik, który powrócił w rodzinne strony po 7 latach pracy w
Klinice Kardiochirurgii Ś.A.M. w Zabrzu kierowanej przez prof. dr hab. med.
Zbigniewa Religę.
3.1. Rozwój Kliniki Kardiochirurgii
Dziecięcej K.Ch.Dz. A.M. w Poznaniu
Prof. dr
hab.med. Michał Wojtalik
Kierownik Kliniki Kardiochirurgii
Dziecięcej K.Ch.Dz. A.M. w Poznaniu
W okresie
półrocznym poprzedzającym objęcie Kliniki Kardiochirurgii Dziecięcej w Poznaniu
dr.hab.med. Michał Wojtalik zaprosił wszystkich swoich przyszłych asystentów do
Kliniki Kardiochirurgii Ś.A.M. w Zabrzu by ich poznać, oraz zaznajomić z
systemem pracy tamtejszego ośrodka.
We wrześniu 1997
roku zorganizował również, wspólnie ze szkolonym przez siebie zespołem Oddziału
Kardiiochirurgii Dziecięcej Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego we Wrocławiu,
kierowanym przez prof.dr.hab.med. Krzysztofa Wroneckiego, wyjazd na doroczną
Konferencję Europejskiego Towarzystwa Kardiotorakochirurgicznego (EACTS) w
Kopenhadze.
Prof.dr hab.med.
Zbigniew Religa J.M. Rektor Ś.A.M. oraz Senator RP w asyście dr Jana Sarny -
Dyrektora Generalnego Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii w Zabrzu odwiedził
01.04.1998 roku Klinikę Kardiochirurgii Dziecięcej w Poznaniu. Wizyta ta była
połączona ze spotkaniem z ówczesnym J.M. Rektorem i pracownikami SPSK-5 w
Poznaniu. Prof. Religa wręczył wówczas w dowód sympatii i uznania doc.M.
Wojtalikowi medal swojej Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii “Gloria Virtuti
Resonat”. Na spotkaniu gośćmi byli również prof. Krzysztof Wronecki i dr Piotr
Kołtowski z Oddziału Kardiochirurgii Dziecięcej we Wrocławiu.
Zdjęcie 17. Wizyta Prof.
Zbigniew Religi i dr Jana Sarny (Zabrze) wraz z prof. Krzysztofem Wroneckim i
dr Piotrem Kołtowskim (Wrocław) z okazji powstania Kliniki Kardiochirurgii
Dziecięcej i objęcia jej kierownictwa przez dr hab.med. Michała Wojtalika.
Wizytę przyjmowali
J.M.Rektor A.M. w Poznaniu – prof.Janusz Gadzinowski, Dyrektor I.P.A.M. w
Poznaniu - prof.Marian Krawczyński, dr Paweł Daszkiewicz – Dyrektor SPSK-5,
Kierownik Katedry Chir.Dziec. – prof. Andrzej Jankowski, prof. Janusz
Maciejewski – Kierownik II Kliniki Chorób Dzieci wraz z adiunktem dr Aldoną
Siwińską, Kierownik Zakładu Radiologii Pediatrycznej- prof. Bogdan Pawlak, dr
Mirosława Niziurska – p.o.Kierownik Kliniki Anestezjologii i Intensywnej
Terapii Pediatrycznej oraz liczni współpracownicy.
Po rezygnacji dr
Bogdana Szelągowicza w 1997 roku z funkcji konsultanta wojewódzkiego ds.
kardiochirurgii rolę tę powierzono dr hab. med. Michałowi Wojtalikowi, który
pełni te obowiązki do chwili obecnej.
3.2. Wprowadzenie na szeroką skalę
kardiochirurgii noworodków i niemowląt
Dr hab.med.
Michał Wojtalik podjął pracę w A.M. w Poznaniu począwszy od końca października
1997r. początkowo jako “pełniący obowiązki”, a następnie jako kierownik Kliniki
Kardiochirurgii Dziecięcej. Od samego początku, przenosząc swoje doświadczenie
z Zabrza, wdrażał najnowocześniejsze metody leczenia – wczesną korekcję
złożonych wad serca u noworodków i niemowląt (wspólny pień tętniczy, TGA, CAVC
i inne).Spowodowało to wzrost liczby zabiegów w krążeniu pozaustrojowym w
stosunku do operacji bez krążenia pozaustrojowego. W 1997 roku, dzięki
wprowadzeniu planowych zabiegów popołudniowych oraz systemu motywacji
finansowej liczba operacji w krążeniu pozaustrojowym po raz pierwszy przekroczyła
liczbę 150. W następnych latach liczba całkowita zabiegów oscylowała pomiędzy
350 a 400 rocznie, w tym około 250 w krążeniu pozaustrojowym. W tej liczbie
około 60% stanowiły noworodki i niemowlęta. Wykonywane były wszystkie znane na
świecie operacje w tym operacja: Rossa, Norwooda, unifokalizacja naczyń
oskrzelowych i płucnych, oraz korekcja anatomiczna postaci prostych i złożonych
przełożenia wielkich pni tętniczych.
Współpraca z
Kliniką Neonatologii A.M. w Poznaniu kierowaną przez prof. dr hab.med. Janusza
Gadzinowskiego, oraz Kliniką Zakażeń Noworodków A.M. w Poznaniu kierowaną przez
prof.dr.hab.Jerzego Szczapę zaowocowała operacjami kardiochirurgicznymi u
noworodków ze skrajnie niską - poniżej 1000g masą ciała. Aby uniknąć transportu
między szpitalami tak małych i chorych dzieci, oraz dzięki odpowiednim warunkom
lokalowym, operacje przetrwałego przewodu tętniczego wykonywane były w Katedrze
Neonatologii A.M. w Poznaniu.
Dr
hab.med.Michał Wojtalik wprowadził, podobnie jak w Zabrzu w 1995 roku, stosowanie
tlenku azotu (NO) w leczeniu nadciśnienia płucnego będącego następstwem wad
wrodzonych serca ze wzmożonym przepływem płucnym. Zakup odpowiedniego
urządzenia do dozowania tego gazu i pomiaru stężeń w mieszaninie oddechowej był
możliwy dzięki zbiórce pieniędzy zorganizowanej przez Stowarzyszenie “Nasze
Serce”. Stowarzyszenie to zakupiło również lupy operacyjne dla chirurgów
niezbędne do wykonywania operacji u najmniejszych dzieci.
3.3. Nowi pracownicy Kliniki oraz
szkolenie zagraniczne
W 1998 roku do zespołu
kliniki dołączył lek.med. Rafał Bartkowski obejmując etat asystenta oraz
lek.med.Wojciech Mrówczyński – stypendysta doktorancki. Wszyscy członkowie
zespołu Kliniki odbyli kolejno szkolenie w Klinikach Kardiochirurgii w Kilonii
(prof. Craemer), Getyndze (profesor Harald Dalihau) oraz w Oddziale
Kardiochirurgii Dziecięcej w St.Augustin (dr Andreas Urban) w Niemczech.
Współpraca A.M. w Poznaniu z Uniwersytetem w Kilonii spowodowała, że część
asystentów Kliniki szkoliło się tam kilkakrotnie. Współpraca ta była tym
łatwiejsza, że patronował jej prof. Alexander Bernhard zapewniając częstokroć
niezbędne do tego środki finansowe. Lekarze Jacek Henschke i Maciej
Piaszczyński odbyli również półroczne szkolenie w Klinice Kardiochirurgii
Colombia University w Nowym Jorku, USA, kierowanej przez Jana Quagebour’a. Lek.
med. M. Piaszczyński pozyskał w roku 2001 stypendium Fundacji Kościuszkowskiej
i odbył roczny staż w Klinice Kardiochirurgii Harvard University w Bostonie
kierowanej przez Richard’a Jonas’a.
Od chwili powstania
Kliniki tradycją stały się wspólne wyjazdy szkoleniowe na doroczne konferencje
naukowe EACT, finansowane przez Stowarzyszenie “Nasze Serce”. Po wspólnym
wyjeździe do Kopenhagi w następnych latach zorganizowano wyjazdy do Brukseli,
Frankfurtu, Glasgow, Lizbony i Monaco. Wyjazdy te pomagały w nawiązaniu i
rozwijaniu kontaktów naukowych i zawodowych, pobudzały do nauki języków obcych,
oraz były okazją do przemyśleń nt. bieżących problemów klinicznych w świetle
tematyki zjazdowej.
Na zjeździe w
Brukseli doszło do spotkania z firmą VENPRO, dzięki któremu nawiązano
długoterminową współpracę naukową w ramach wieloośrodkowego programu badawczego
nad (wołowym) ksenogennym konduitem zastawkowym, później nazwanym “Contegra”.
3.4. Współpraca z organizacjami
charytatywnymi i jej efekty
Na przełomie 1997
i 98 roku zostaje założone Stowarzyszenie “Nasze Serce”. Inicjatorem był dr
hab.med. Michał Wojtalik, który skupił dookoła tej idei grono swoich krewnych i
przyjaciół. Celami Stowarzyszenia jest:
·
wspieranie rozwoju
zawodowego i naukowego pracowników kardiochirurgii dziecięcej w tym również
szkolenie specjalistów z zagranicy w Polsce
·
starania o nowoczesne
wyposażenie medyczne oddziałów kardiochirurgii dziecięcej
·
rozbudowa bazy
materialnej kardiochirurgii dziecięcej
Pierwszym
celem Stowarzyszenia NS był zakup urządzenia do dozowania tlenku azotu. Cel ten
zrealizowano jesienią 1998 roku w znacznej mierze dzięki pomocy finansowej
PZU-Życie oraz Firmy ZATECH. W dalszej kolejności zakupiono lupy operacyjne dla
5 członków zespołu Kliniki finansowane przez Międzynarodowe Targi Poznańskie i
RD-Bud. Dzięki serii koncertów zorganizowanych przez Pania Elżbietę Smorawińską
oraz dofinansowaniu przez Bank WBK oraz Energetykę Poznańską uzyskano środki (
130 tys.PLN) na zakup nowoczesnego aparatu – Cato - do znieczulania noworodków
i niemowląt firmy Draeger. Dofinansowano również kwotą 140 tys. PLN zakup
nowoczesnego echokardiografu na oddział pooperacyjny kardiochirurgii.
Zdjęcie 18.Na zdjęciu po
spotkaniu Rady Fundacji Rozwoju Kardiologii i Kardiochirurgii od lewej: Dr
Bogdan Szelągowicz, Tadeusz Wielgosz-dyrektor Fundacji, Witold Młyńczak,
prof.Andrzej Obrębowski, Jan Kulczyk z ojcem Henrykiem, Czesław Formankiewicz,
Alojzy Bryl i Michał Wojtalik.
Działająca od
szeregu lat przy Akademii Medycznej w Poznaniu Fundacja Rozwoju Kardiologii i
Kardiochirurgii, zwróciła się z propozycją pomocy w uzyskaniu środków
finansowych od Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej na modernizację oddziału
pooperacyjnego Kliniki Kardiochirurgii Dziecięcej. Dzięki uporowi członków
zarządu: Alojzego Bryla oraz Witolda Młyńczaka uzyskano pieniądze, za które
zakupiono cztery monitory pooperacyjne wysokiej klasy i zmodernizowano dwa
następne. Jednocześnie z państwowego funduszu Programu Ochrony Serca zakupiono
nowy monitor na blok operacyjny, oraz z pieniędzy zebranych przez
Stowarzyszenie “Nasze Serce”, nowoczesny aparat do znieczulania. Zakupy te w
połączeniu ze sprzętem otrzymanym z Fundacji WOŚP doprowadziły wyposażenie
kliniki do światowego poziomu.
Zdjęcia 19 i 20. Widok
ogólny “Hotelu dla Matki z Dzieckiem” w SPSK-5 w Poznaniu oraz Pani
Prezydentowa Jolanta Kwaśniewska, prof. Urszula Radwańska i doc. Michał
Wojtalik na uroczystości otwarcia pawilonu.
Problemem pozostawało
nadal zakwaterowanie rodziców przyjeżdzających często z bardzo odległych
rejonów Polski. W związku z tym Stowarzyszenie “Nasze Serce” postanowiło
zbudować “Hotel dla Matki z Dzieckiem”. W tym czasie Stowarzyszenie Pomocy
dzieciom z Chorobami Nowotworowymi” oraz “Fundacja Porozumienie bez Barier”
Jolanty Kwaśniewskiej planowały budowę oddziału dziennego pobytu dla dzieci
leczonych z powodu choroby rozrostowej.
Doszło do
porozumienia i wspólnie wybudowano pawilon na terenie SPSK-5 w którym znajduje się
pięć pokoi dwuosobowych dla rodziców dzieci leczonych z powodu chorób serca.
Koszt tej inwestycji wynoszący ponad 300 tys. PLN został w znacznej mierze
pokryty przez pięciu głównych fundatorów: Elzbietę Smorawińską, Green Hotel,
Energerykę Poznańską S.A., Bank PKO BP S.A. oraz Firmę RD Bud. Pokoje w “Hotelu
dla Matki z Dzieckiem” otrzymały nazwy fundatorów : Koncertowy, Green-Hotel,
Energetyczny, Bankowy oraz Francuski.
W
roku 2002, z inicjatywy Szczęsnego Macieja Wielgosza, powstał Klub Rotary
Poznań Starówka. Głównym celem ruchu rotariańskiego jest działalność
charytatywna. Jednym z jego celów stał się zakup aparatu do szybkich analiz
krwi dla oddziału pooperacyjnego Kliniki Kardiochirurgii Dziecięcej K.Ch.Dz. w
Poznaniu.
Głos Wlkp.11.03.2003
Okazją do zebrania koniecznych na to środków
stał się koncert dla uczczenia siedemdziesiątych urodzin Krzysztofa
Pendereckiego organizowany w Auli UAM przez Elżbietę Smorawińską i w/w Klub
Rotary.
3.3.1. Modernizacja
Pracowni Hemodynamicznej Zakładu Radiologii Pediatrycznej Instytutu Radiologii
A.M. w Poznaniu
Jedną
z najbardziej dynamicznie rozwijających się gałęzi kardiologii jest kardiologia
interwencyjna. Nie można sobie wyobrazić także nowoczesnej kardiochirurgii
dziecięcej bez wysokiej jakości badań inwazyjnych. Tymczasem, w 1997 roku,
Pracownia Hemodynamiczna Zakładu Radiologii Pediatrycznej SPSK-5 w Poznaniu
dysponowała aparatem firmy Simens, który poza znacznym wyeksploatowaniem był
urządzeniem muzealnym. Wobec grożącego ostatecznego unieruchomienia pracowni i
konieczności wprowadzenia nowoczesnych technik kardiologii interwencyjnej,
Stowarzyszenie “Nasze Serce” podjęło starania o nowy angiokardiograf. Dzięki
życzliwości prof. Zygmunta Sadowskiego – konsultanta krajowego ds. kardiologii,
oraz poparciu Senatora RP. Jerzego Smorawińskiego i Posła na Sejm RP Leszka F.
Dziamskiego zakupiono w roku 1999 ze środków budżetowych za kwotę około jednego
miliona PLN, nowy aparat firmy OEC.
Dzięki
dobrej bazie sprzętowej możliwe było rozwijanie kardiologii interwencyjnej –
zamykanie “coilem” nieprawidłowych połączeń naczyniowych. Wprowadzono również
balonoplastykę zwężeń naczyniowych, w tym krytycznych zwężeń zastawki
aortalnej, płucnej, oraz zwężenia cieśni aorty u noworodków.
We współpracy z
prof. Jozefem Masurą z Bratysławy zaproszonym przez dr med. Małgorzatę
Pawelec-Wojtalik, oraz dzięki “Zatyczkom Amplatzera” zakupionym solidarnie
przesz Stowarzyszenie N-S, Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom z Chorobami Serca i
Nerek, oraz Dyrekcję SPSK-5 w Poznaniu, wprowadzono jesienią 2000 roku
nieoperacyjne metody zamykania ubytków przegrody międzyprzedsionkowej i
przetrwałego przewodu tętniczego.
Zdjęcie 21. Dnia
06.12.2000r.Pierwsze w Poznaniu założenie zapinek Amplatzera przez dr med.
Małgorzatę Pawelec-Wojtalik w asyście prof. Jozefa Masury
Na zdjęciu zespół
wykonujący zabiegi: od lewej dr Wiesław Smoczyk, mgr Stanisław Rowiński,dr Olga
Trojnarska (gościnnie) , dr.hab.Aldona Siwińska, technik Paweł Piechocki, prof.
Jozef Masura, dr Małgorzata Pawelec-Wojtalik, Patryk Urban, dr Elżbieta Migdał
3.3.3. Wyjazdy
szkoleniowe oraz współpraca zagraniczna
W
międzyczasie dofinansowano serię wyjazdów szkoleniowych na zjazdy
międzynarodowe, a także wyjazdy szkoleniowe pracowników Kliniki na staże w USA i
Niemczech. Wspierano również badania naukowe, których celem była rozprawa
doktorska lek.med. Macieja Piaszczyńskiego, oraz lek.med. Rafała Bartkowskiego.
Dzięki wsparciu Stowarzyszenia “NS” oraz Komisji Europy Wschodniej EACTS (Prof.
Hans G. Borst), gośćmi Kliniki Kardiochirurgii Dziecięcej K.CH.Dz. A.M. w Poznaniu
byli lekarze z Zaporoża (Ukraina) i Mińska (Białoruś). Celem ich wizyty było
szkolenie w leczeniu wad serca u noworodków i niemowląt. Nawiązano również
współpracę z kardiochirurgią we Lwowie, której zespół włączono do grupy
biorącej udział w dorocznym zjeździe EACTS w Monaco w 2002 roku.
3.5. Osiągnięcia naukowe
Zdjęcie
22.Uczestnicy Konferencji Naukowej Sekcji Kardiochirurgii
Dziecięcej P.T.Ch.Dz.
“Przełożenie
Wielkich Pni Tętniczych”
Komorniki – “Green Hotel” maj 1998 r.
W maju 1998 r.
Klinika Kardiochirurgii Dziecięc ej
K.Ch.Dz. A.M. w Poznaniu zorganizowała sesję naukową Sekcji Kardiochirurgii
Dziecięcej Polskiego Towarzystwa Chirurgów Dziecięcych nt. Przełożenia Wielkich
Pni Tętniczych. Obrady odbywały się w Green Hotelu w Komornikach k/ Poznania.
Obradom patronowała Pani prof. dr hab.med. Irena Smólska.
W roku 1998 dr
hab.med.Michał Wojtalik nawiązał współpracę z firmą VenPro. Dzieki temu Klinika
wzięła udział w międzynarodowym wieloośrodkowym programie badawczym nad
zastosowaniem ksenogennego konduitu zastawkowego w rekonstrukcji drogi wypływu
prawej komory. Badania te są kontynuowane wspólnie z firmą Medtronic.
W ciągu niemal sześciu lat działalności
kliniki, prace doktorskie ukończyło pięciu asystentów:
·
Dr med. Rafał
Bartkowski na podstwaie rozprawy pt. ”Ocena zmian w stężeniu hormonów tarczycy
u dzieci poddanych zabiegowi kardiochirurgicznemu
·
w krążeniu
pozaustrojowym”.
·
Dr med. Jacek Henschke
na odpstawie rozprawy pt. ”Ocena występowania zmian morfologicznych w mięśniu
sercowym w zależności od niektórych przedoperacyjnych parametrów
hemodynamicznych u dzieci z tetralogią Fallota”.
·
Dr med. Maciej
Piaszczyński na podstawie rozprawy pt. ”Wpływ ultrafiltracji na błonie
polisulfonowej na zmiany w stężeniu jonów Fe,Mg,Zn i Cu w surowicy krwi u
dzieci po operacjach wrodzonych wad serca w krążeniu pozaustrojowym”.
·
Dr med. Wojciech
Mrówczyński na podstawie rozprawy pt. ”Ocena odpowiedzi immunologicznej na
wszczep ksenogeniczny stosowany w korekcji wrodzonych wad serca”.
·
Dr med. Girish Sharma
na podstawie rozprawy pt. ”Wyniki wszczepienia protezy mechanicznej zastawki
aortalnej u dzieci z lub bez poszerzenia drogi odpływu komory lewej”.
W toku są dalsze
dwie prace doktorskie: lek. med. Andrzeja Wodzińskiego pt. ”Wyniki
rekonstrukcji drogi wypływu prawej komory z użyciem ksenograftu “Contegra”,
oraz lek.med. Przemysława Westerskiego pt. “Wyniki leczenia nadciśnienia
płucnego w przebiegu pooperacyjnym po korekcji wad wrodzonych serca”.
Na
podstawie dorobku naukowego i organizacyjnego, decyzją Prezydenta R.P.
Aleksandra Kwaśniewskiego z dnia 22.08.2002r., dr hab.med. Michał Wojtalik
otrzymał tytuł profesora, a następnie ( 01.02.2003) etat profesora nadzwyczajnego
Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.